نصرت نیل ساز؛ هادی زینی ملک اباد
دوره 3، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 31-56
چکیده
میراث مکتوب کهن سرشار از اطلاعاتی است که هسته اولیه شکلگیری علوم مختلف را روشن میسازد. مجازالقرآن ابوعبیده معمر بنمثنی از مهمترین آثار حوزه پژوهشهای ادبی و زبانی است که تأثیر زیادی بر آثار بعدی گذاشته است. در این مقاله با تبیین جایگاه مجازالقرآن در میان تفاسیر و تحلیل مبانی و الگوهای تفسیری آن، به تحلیل مفهوم مجاز و کارکردهای ...
بیشتر
میراث مکتوب کهن سرشار از اطلاعاتی است که هسته اولیه شکلگیری علوم مختلف را روشن میسازد. مجازالقرآن ابوعبیده معمر بنمثنی از مهمترین آثار حوزه پژوهشهای ادبی و زبانی است که تأثیر زیادی بر آثار بعدی گذاشته است. در این مقاله با تبیین جایگاه مجازالقرآن در میان تفاسیر و تحلیل مبانی و الگوهای تفسیری آن، به تحلیل مفهوم مجاز و کارکردهای آن در مجازالقرآن پرداخته شده است. با تحلیل جایگاه مجازالقرآن در میان تفاسیر، وثاقت و مهارتهای ابوعبیده میتوان به حوزه مفهومی مجاز و نیز تحلیل درست دیدگاه دانشمندان در مورد اثر پیبرد و پشتوانه علمی تحلیل متن مجازالقرآن را نیز کشف نمود. نتایج پژوهش نشان میدهد که ابوعبیده برای تبیین ماهیت و حوزه معنایی مجاز، پس از بیان مبانیاش نسبت به زبان قرآن و تبیین علت نیاز به تفسیر، از ابزارهای تفسیری مختلفی مانند تبیین واژگان، صرف و نحو، علوم بلاغت و قرائات بهره جسته است. همچنین باید اشاره کرد که معنای اصطلاح مجاز در گذر زمان تطور یافته و نخستین کاربرد آن در مجازالقرآن تفسیری بوده، اما در دورههای بعد در معنای خاص ادبی و در مقابل حقیقت به کار رفته است.