نصرت نیل ساز؛ فرزانه فهیم
دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 73-95
چکیده
فهرستنویسی تاریخچهای کهن دارد که کارکردها و شیوههای آن متناسب با اغراض گوناگون طی قرون متمادی تغییر کرده است. سعدالسعود، که فهرستی از کتابخانهی شخصی سید بن طاووس است ویژگیهای منحصر بهفرد و متفاوتی با سایر فهارس متعارف و موجود اسلامی دارد. تقارن نگارش این کتاب با دوران حملهی مغول که بسیاری از منابع ارزشمند فرهنگ ...
بیشتر
فهرستنویسی تاریخچهای کهن دارد که کارکردها و شیوههای آن متناسب با اغراض گوناگون طی قرون متمادی تغییر کرده است. سعدالسعود، که فهرستی از کتابخانهی شخصی سید بن طاووس است ویژگیهای منحصر بهفرد و متفاوتی با سایر فهارس متعارف و موجود اسلامی دارد. تقارن نگارش این کتاب با دوران حملهی مغول که بسیاری از منابع ارزشمند فرهنگ اسلامی نابود شدند، بر اهمیت آن میافزاید. شیوهی تحلیلی- انتقادی آن که با نقل گزیدههایی از هر کتاب همراه شده است، موضع سید در برابر آرای سایر مفسران و برخی از آراء و روشهای تفسیری سید بن طاووس را روشن میسازد. ذکر دقیق مشخصات هر نسخه، محل دقیق مطالب برگزیده و اشاره به ناکامل بودن برخی نسخهها در آن زمان نقش ارزندهای در نسخهپژوهی از زمان سید تا به امروز برای کاربران داشته است. این تحقیق که با روش تحلیل محتوا و مقایسهی مشخصههای فهرستی سعدالسعود با دیگر شیوههای فهرستنگاری از جمله فهرست ابن ندیم، نجاشی و شیخ طوسی صورت گرفته علاوه بر بازشناسی اقدامات سید در حفظ منابع اسلامی، به کارکردهای سعدالسعود در نسخهپژوهی و بازسازی آثار مکتوب کهن میپردازد.