محمود مکوند؛ امیرحسین فلاح پور
چکیده
قرآن کریم در آیات 30 تا 33 سوره ص، داستان سلیمان(ع) و اسبان را یاد کرده است. تفسیر این آیات و تبیین پیوند معنایی میان آنها و نیز نسبت کنش‌های داستان با کنشگر داستان، سلیمان(ع)، مفسران را با چالش‌هایی مواجه کرده است. در پژوهش حاضر، برای تبیین این داستان و فهم آموزه تربیتی مرکزی آن، مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی، خوانش بینامتنی در سه سطح، متون ...
بیشتر
قرآن کریم در آیات 30 تا 33 سوره ص، داستان سلیمان(ع) و اسبان را یاد کرده است. تفسیر این آیات و تبیین پیوند معنایی میان آنها و نیز نسبت کنش‌های داستان با کنشگر داستان، سلیمان(ع)، مفسران را با چالش‌هایی مواجه کرده است. در پژوهش حاضر، برای تبیین این داستان و فهم آموزه تربیتی مرکزی آن، مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی، خوانش بینامتنی در سه سطح، متون دینی یهود - مشتمل بر عهد عتیق، میشنا و مدراش- ، اشعار پیش از اسلام و قرآن انجام گرفته است. بنابر یافتههای پژوهش حاضر، در این داستان، آموزه توحید مورد تاکید قرار گرفته است. سلیمان(ع) به مثابه قهرمان داستان، با دیدن اسبان اصیل و نژاده که جنگافزاری نیرومند در عهد باستان، به شمار میآمدند، برای لحظاتی کوتاه، قدرت اسبان را مستقل از اراده الهی پنداشته و آنها را به خودی خود کارگر و موثر دانسته است. تلقی اسبان به مثابه منشا مستقل قدرت، سبب دلباختگی وی به آنها و به تَبَع غفلت از یاد پروردگار میشود. بنابر نتایج این پژوهش، کنش سلیمان برای آزاد کردن جان خویش از این دلمشغولی، انفاق از اموال محبوب یعنی اسبان است.
محمود مکوند؛ امیرحسین فلاح پور
چکیده
واژه قرآنی «حَصور» تنها یک‌بار در آیه 39 سوره آل‌عمران و در توصیف یحیی نبی(ع)، آمده است. با این‌حال ریشه آن، «ح-ص-ر»، شش بار در قرآن کریم به‌کار رفته است. عموم مفسران و مترجمان، این واژه را با عدم تمایل یحیی(ع) به ازدواج و عفت وی نسبت به زنان مرتبط دانسته‌اند. این مفهوم خود خاستگاه بعضی اختلافات فقهی در باب استحباب نکاح و ...
بیشتر
واژه قرآنی «حَصور» تنها یک‌بار در آیه 39 سوره آل‌عمران و در توصیف یحیی نبی(ع)، آمده است. با این‌حال ریشه آن، «ح-ص-ر»، شش بار در قرآن کریم به‌کار رفته است. عموم مفسران و مترجمان، این واژه را با عدم تمایل یحیی(ع) به ازدواج و عفت وی نسبت به زنان مرتبط دانسته‌اند. این مفهوم خود خاستگاه بعضی اختلافات فقهی در باب استحباب نکاح و نیز برخی مسائل کلامی درباره انبیاء(ع) شده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی واژه «حَصور» در ادبیات کهن عربی، مشتمل بر اشعار جاهلی و مخضرمین پرداختهایم و آن را در زبانهای سامی ریشهیابی کردهایم. این مطالعه نشان میدهد که مفهوم بنیادین ریشه «ح-ص-ر» در زبانهای سامی عبارت است از: تنگ گرفتن، احاطه کردن، دیوار کشیدن(دورِ مکانی)، زندان، زمین زراعی محصور و مانند آن. افزون بر این با تبیین ارتباط معنایی واژه قرآنی «حَصور» با مفهوم بنیادین پیشگفته، این نتیجه حاصل شد که واژه بر پرهیزکاری سختگیرانه، خویشتن داری یا کفّ نفس یحیی(ع) دلالت دارد. این معنا با آیاتی از قرآن و کتابمقدس تأیید میشود. با اینهمه، برای تأیید معنای جاافتاده و فراگیر در تفاسیر و ترجمههای قرآن هیچ شاهدی به دست نیامد.
