الهام زرین کلاه؛ نصرت نیل ساز
چکیده
نسخۀ مستقل تفسیر مجاهد به شمارۀ 1075 در دارالکتب قاهره از جنبههای مختلف مانند ویژگیهای سندی و متنی، پیوند با طرق گوناگون نقل آرای تفسیری مجاهد در تفاسیر متأخرتر از جمله جامعالبیان، شیوههای نقل و امکان بازسازی شکل اصلی تفسیر مجاهد مورد بررسی قرار گرفته است. اشتاوت، ونزبرو، لیمهاوس و ورستیخ در پژوهشهای مختلف به همه یا برخی از ...
بیشتر
نسخۀ مستقل تفسیر مجاهد به شمارۀ 1075 در دارالکتب قاهره از جنبههای مختلف مانند ویژگیهای سندی و متنی، پیوند با طرق گوناگون نقل آرای تفسیری مجاهد در تفاسیر متأخرتر از جمله جامعالبیان، شیوههای نقل و امکان بازسازی شکل اصلی تفسیر مجاهد مورد بررسی قرار گرفته است. اشتاوت، ونزبرو، لیمهاوس و ورستیخ در پژوهشهای مختلف به همه یا برخی از این موارد، به تفصیل یا به اشاره پرداختهاند. در این مقاله دیدگاههای این خاورشناسان تبیین و سپس ارزیابی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که نقطۀ عزیمت همۀ مطالعات غربیان در اینباره نظریۀ سزگین مبنی بر «مکتوببودن منابع آثار روایی» و روش او برای «بازیابی منابع این آثار» و «بازسازی آثار از دسترفته براساس نقلهای موجود در منابع متأخر» و اشاراتی است که وی در این موارد به این نسخه و روایات مجاهد در تفسیر طبری داشته است. این نسخه بیش-ترین پیوند را با طریق عیسی بنمیمون از روایات مجاهد در جامعالبیان دارد و قطعاً منبع طبری نبوده و همچنین گلچینی از تفسیر طبری هم نیست. مجاهد بن جبر مجاهد بن
صدیقه ملک لو؛ نصرت نیل ساز؛ مهرداد عباسی؛ خلیل پروینی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 97-118
چکیده
با توجه به اهمیت حضرت ابراهیم ع به عنوان بنیانگذار سه دین توحیدی، خاورشناسان در آثار مختلف به جنبه های گوناگون زندگی این پیامبر پرداخته اند. نخستین بار اشپرنگر به تفاوت چهرۀ ابراهیم در سور مکی و مدنی اشاره و رابطۀ ابراهیم با مکه را اسطوره خواند. هرخرونیه با الهام از وی این ایده را بسط داد و با بازسازی داستان ابراهیم در قرآن ...
بیشتر
با توجه به اهمیت حضرت ابراهیم ع به عنوان بنیانگذار سه دین توحیدی، خاورشناسان در آثار مختلف به جنبه های گوناگون زندگی این پیامبر پرداخته اند. نخستین بار اشپرنگر به تفاوت چهرۀ ابراهیم در سور مکی و مدنی اشاره و رابطۀ ابراهیم با مکه را اسطوره خواند. هرخرونیه با الهام از وی این ایده را بسط داد و با بازسازی داستان ابراهیم در قرآن براساس توالی تاریخی، تحول تصویر ابراهیم در این سورهها، بهویژه تأکید بر «ملۀ ابراهیم»، «رابطۀ ابراهیم با بنای کعبه و مناسک حج»، «پیوند ابراهیم با اسماعیل و ماجرای قربانی» در سورههای مدنی را ترفندی سیاسی برای جلب نظر اهل مکه و معلول ناامیدی پیامبر از حمایت یهودیان مدینه دانست. در مناقشات جدی ودیرینه تعیین ذبیح با وجود شواهد قرآنی و عهدینی مبنی بر ذبیح بودن اسماعیل، دو نکتۀ مهم برخاسته از تعالیم انبیاء در این داستان مورد توجه است: هدف اصلی در ماجرای قربانی، آزمایش نهایت فرمانبرداری ابراهیم و فرزندش در امتثال اوامر الهی است و دیگری تأثیر این واقعه در ترمیم فرهنگ ناپسند قربانی انسان در ادوار کهن است. در این مقاله ضمن تبیین این نظریه ها و اشاره به تأثیرات آن در پژوهشهای بعدی، به نقد آن خواهیم پرداخت