مطالعات قرآنی
عزت الله مولایی نیا؛ مریم جزایری
چکیده
سورهی حشر در جریان رویارویی پیامبر(ص) با یکی از قبایل یهودی ساکن مدینه فرود آمده و دارای بخشهای مختلفی است که محتوای آن را از سایر سورهها متمایز میسازد. لحن قاطع آیات ابتدایی این سوره، نشانهی جدیبودن جریان خطرناکی است که اگر با ارادۀ مستقیم خداوند ریشهکن نشود، مسلمانان را به دردسر خواهد انداخت و خداوند با انتساب برخی امور ...
بیشتر
سورهی حشر در جریان رویارویی پیامبر(ص) با یکی از قبایل یهودی ساکن مدینه فرود آمده و دارای بخشهای مختلفی است که محتوای آن را از سایر سورهها متمایز میسازد. لحن قاطع آیات ابتدایی این سوره، نشانهی جدیبودن جریان خطرناکی است که اگر با ارادۀ مستقیم خداوند ریشهکن نشود، مسلمانان را به دردسر خواهد انداخت و خداوند با انتساب برخی امور در جریان این رویارویی به خود، این نکته را به مسلمانان گوشزد میکند که هشیار باشند و در فضای جنگافروزی و پیمانشکنی برخی از قبایل اهل کتاب، ضمن حفظ وحدت و یکپارچگی میان خود، از کید خائنین به ظاهر مسلمان که با دورویی و نفاق قصد اخلال در نظام اسلام را دارند، غافل نشوند. و با بیان فرجام عمل کسانی که با پیروی از شیطان، عاقبتی جز عذاب الهی ندارند، بر لزوم توجه به خداوند و تسبیح او تأکید مینماید. این نوشتار با بررسی محتوای کلی سورۀ حشر، و آیۀ دوم آن، برداشت غالب مفسران از وجه تسمیۀ این سوره به «حشر» را مورد نقد قرار داده و دیدگاه نوینی را ارائه میدهد. به گونهای که هم فاقد تعارض تاریخی دیدگاه مفسران است و هم با سیاق و لحن آیات ابتدایی سوره تناسب بیشتری دارد.
شهین شیخ سنگ تجن
چکیده
فراگفتمان نگرشی جدید در تحلیل کلام است که در آن نویسنده به طرق مختلف به منظور تعامل با مخاطب حضور خود را در متن نشان میدهد. در پژوهش حاضر به ارزیابی انواع نشانگرهای فراگفتمان تعاملی از قبیل: فراگفتمانهای یقیننما، خوداظهار، دخیلساز، نگرشنما و تردیدنما بر اساس انگارۀ هایلند و تس (2004) در سورههای واقعه، حشر و الرحمن پرداختهایم. ...
بیشتر
فراگفتمان نگرشی جدید در تحلیل کلام است که در آن نویسنده به طرق مختلف به منظور تعامل با مخاطب حضور خود را در متن نشان میدهد. در پژوهش حاضر به ارزیابی انواع نشانگرهای فراگفتمان تعاملی از قبیل: فراگفتمانهای یقیننما، خوداظهار، دخیلساز، نگرشنما و تردیدنما بر اساس انگارۀ هایلند و تس (2004) در سورههای واقعه، حشر و الرحمن پرداختهایم. دلیل انتخاب این سورهها علاوه بر مفاهیم ارزنده و شگرف آیات، تأکید فراوان روایات اسلامی به قرائت مستمر آنهاست که خود نشان دهندۀ اهمیت والای این سه سوره در قرآن است. نتایج بررسی فراگفتمانها در سورههای فوق که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده، نشان داده است که اولا ًطبقهبندی آیات این سه سوره فراتر از تقسیمبندی هایلند و تس (2004) است. ثانیاً تنها فراگفتمانهای یقیننما، خوداظهار، دخیلساز و نگرشنما با بسامدهای مختلف در سورهها مشاهده شدهاند، بطوریکه در سورۀ واقعه و الرحمن دخیلسازها و در سورۀ حشر، نگرشنماها از بسامد بالاتری برخوردار بودهاند. فراگفتمانهای تردیدنما در هیچ یک از سه سوره مشاهده نشدهاند که نشانگر اطمینان، یقین و راستی کلام قرآن نسبت به هر نوع متن نوشتاری دیگر است.