TY - JOUR ID - 2798 TI - تأملی بر فلسفة نظری تاریخ از منظر قرآن JO - مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی JA - ISQS LA - fa SN - X2588-414 AU - رضوی, سیدابوالفضل AU - قادری, کاظم AD - داﻧﺸﻴﺎر ﮔﺮوه ﺗﺎرﻳﺦ، داﻧﺸﮕﺎه خوارزمی AD - کارشناسی ارشد تاریخ( گرایش تاریخ تشیع)، دانشگاه خوارزمی تهران Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 1 IS - 2 SP - 53 EP - 66 KW - فلسفة ‌نظری تاریخ KW - قرآن KW - عبرت KW - مشیت الهی KW - اختیار DO - N2 - پژوهش‌گران فلسفة نظری تاریخ، که سرچشمة تفکر آنان وحی نیست، اراده و اختیار انسان را یگانه عامل پدیده‌های تاریخی می‌دانند و عوامل ماوراءالطبیعی را در تاریخ بی‌اثر می‌پندارند. آیا قرآن کریم دربارة سیر تحولات و رخداد‌های گذشتة انسان چنین دیدگاهی دارد؟ آیا تاریخ بشر مسیر خطی مستقیمی را از آغاز تا انجام طی می‌کند؟ وقایع آن قانونمند و تکرارشدنی است؟ سرنوشت محتوم است؟ یا در شعاع ارادة انسان مشیت الهی و عوامل متعدد دیگری روی می‌دهد؟ مقالة حاضر تحقیقی کتاب‌خانه‌ای و دین‌محور است که با تأمل بر آموزه‌های قرآن کریم و تقابل آن با اندیشة خردورزانة فیلسوفان حوزة تاریخ حاصل شده است و بر چندوجهی‌بودن تاریخ بشر تأکید دارد. برآیند این کاوش درون‌دینی آن است که قرآن تاریخ بشر را مایة عبرت و اعتبار می‌داند و اعتبار یعنی جریان‌داشتن قانون در تاریخ و امکان رویداد‌های مشابه در شرایط هم‌سان به این معنا که اراده و اختیار بشر ارادة الهی است و سنت‌هایی تغییرناپذیر در گذشتة انسان دخالت داشته است و تاریخ او هدف و غایت دارد؛ که در غیر این ‌صورت عبرت در گذشتة حیات بشر باطل و بیهوده خواهد ‌بود. UR - https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_2798.html L1 - https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_2798_f4a0d9b531be4c831504cb5983b30b99.pdf ER -