انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامیمطالعات قرآنی
و فرهنگ اسلامیX2588-4144220200822Conceptualization of the Term 'rajm' in Holy Quran Based on the Theory of "Muhammad Shahrour".مفهوم شناسی واژه ی رجم در قرآن کریم بر اساس دیدگاه محمد شحرور11954801022034/isqs.2020.5480FAمحمدنبی احمدیدانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایرانالهه تمیمیدانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.مهدی پورآذردکتری زبان وادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایرانJournal Article20190914Abstract<br /> The term "rajm" in Arabic language means "stoning". This term and its derivatives have been used in Holy Quran fourteen times. The commentators and Quranic scholars have considered the meaning of this term more often in its principal sense and according to the very first meaning, the stoning of adulterers in Islam is legitimate as they believe. However, a closer study of the verses involving the term rajm and its derivatives indicates that the principal sense of the word in those verses is not correct and accurate but in all of the fourteen cases, this term envoys the virtual sense, i.e.: exile, rejection, and violent eviction. The present research aims to prove the virtual sense of this term by analyzing the views of commentators in this field relying on Muhammad Shahrour's view through a descriptive-analytical framework. Based on the results, the term rajm envoys violent eviction from the homeland in all cases except in the Surah al-Kahf where this term envoys the principal sense. Furthermore, the text of Holy Quran does NOT imply rajm in the sense of stoning as the prescribed punishment upon adulterers.<br /> Keywords: Holy Quran, rajm, stoning, exile, Muhammad Shahrour.واژه ی رَجم در زبان عربی به معنای سنگسار کردن است. این واژه و مشتقات آن در قرآن کریم چهارده مرتبه به کار رفته است. مفسران و قرآن پژوهان در معنا و مفهوم این لفظ بیشتر جانب معنای حقیقی آن را در نظر گرفته اند و با توجه به همان معنای نخستین، سنگسارکردنِ زناکاران را در اسلام منجّز دانسته اند. در حالیکه با دقت در آیاتی که واژه رجم و مشتقات آن در آنها به کار رفته است، روشن می گردد که اراده معنایی حقیقی از این واژه در آیات نامبرده شده، صحیح و دقیق نمی باشد. بلکه در تمامی این موارد، رجم در معنای مجازی بکار رفته است و دارای معانی ای چون تبعید کردن، طرد کردن و راندن با زور است. جستار پیش رو می کوشد با بررسی و نقد دیدگاه مفسران در این زمینه و با تکیه بر دیدگاه محمد شحرور مفسر معاصر سوری، با روشی توصیفی- تحلیلی، درستیِ دلالت معنای مجازی این واژه را ثابت نماید. و در نهایت به این نتیجه می رسد که جز در سوره ی کهف که در آن رجم به معنای خروج کلام است، در بقیه موارد به معنای راندن و اخراج با زور از دیار خویشتن می باشد.https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_5480_b7f1d432e1adc1458997112caec92eda.pdfانجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامیمطالعات قرآنی
و فرهنگ اسلامیX2588-4144220200822Interpretive Approaches of Al-Qāḍī Al-Nu' mān and Abd al-Razzaq al-Kashani in Jurisprudential Verses (review on the interpretation of "Da'a'im al-Islam and
Al-Ta'wilat): a comparative studyمقایسه رویکردهای تأویلی قاضی نعمان و عبدالرزاق کاشانی در آیات فقهی(بازخوانی تأویل الدعائم الاسلام و التاویلات)214654661022034/isqs.2020.5466FAفاطمه حاجی اکبریاستادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران.0000-0002-8946-0614حسین ستاراستادیار گروه علوم قران و حدیث دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.Journal Article20200516Perhaps among the surviving and well-known branches of Islam, the Isma'ilism has shown a more trend to the esoteric interpretation of the Qur'an. The relationship between the two levels of appearance and interior is one of the common beliefs between Sufism and Isma'ilism. They have sought an intimate understanding of the Qur'an and have used interpretation in understanding the jurisprudential verses, in addition to observing the presence of Shari'a. According to Sufism, the science of interpretation is not limited to a particular individual; it is based on the personal experience of individuals and is adopted more in line with Sufi authorities. Whereas in the Isma'ilism branch, interpretation is dedicated to people who are in the invitation hierarchy. Therefore, their descriptions are mostly sectarian and in line with the confirmation of Ismaili beliefs. The present study aimed to extract and explain the commonalities and differences interpretive approaches of Qāḍī Al-Nu' mān Maghribi and Abd al-Razzaq al-Kashani in the connection between jurisprudence and mysticism by examining their jurisprudential interpretations.شاید در میان فرق بازمانده و مشهور اسلام، اسماعیلیان تمایل بیشتری به فهم باطنی قرآن از خود نشان داده باشند. ارتباط و شباهت برقرار کردن میان دو سطح ظاهر و باطن یا همان تأویل و معرفت قلبی از جمله مشترکات صوفیه و اسماعیلیه به شمار میرود. دو گروه در کنار اهتمام به برپاداشتن ظاهر شریعت، در پی کشف بواطن قرآن بوده و حتی در آیات فقهی نیز از تأویل بهره جستهاند. در دیدگاه صوفیه علم تأویل آیات منحصر در فرد خاصی نبوده و دستیابی به آن به جدیت در تهذیب و مراقبه بر میگردد، در حالیکه در فرقه اسماعیلیه تأویل مختص به افرادی است که در سلسه مراتب دعوت قرار میگیرند، به همین خاطر تأویلهای این گروه بیشتر فرقهای مینمایاند و در راستای تایید عقاید اسماعیلی است، در حالیکه تأویلهای صوفیان بر تجربهی شخصی افراد استوار و بیشتر با مقامات صوفیان تطبیق داده میشود. این پژوهش بر آن است، با بررسی تأویلاتِ فقهی قاضی نعمان مغربی (بنیانگذار فقه اسماعیلی) و عبدالرزاق کاشانی(اندیشمند اصیل عرفانی) اشتراک و افتراق رویکردهای تأویلی ایشان را در پیوند فقه و عرفان استخراج و تببین کند.https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_5466_cf8ff4ed8c77131f31eacd0392c61122.pdfانجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامیمطالعات قرآنی
و فرهنگ اسلامیX2588-4144220200822Re-reading the two aspects of divine knowledge and divine theology in Allameh Tabatabai's interpretive thought with the semiotic approach of Izutsuبازخوانش دو صفت "علم الهی" و " کلام الهی" بر اساس مدل معناشناسانه ایزوتسو در روش تفسیری علامه طباطبایی476654671022034/isqs.2020.5467FAزهرا ریعاندانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور، واحد تهران جنوب، تهران، ایران.ناصر محمدیدانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور، واحد تهران جنوب، تهران، ایران.محمد علی عباسیان چالش تریدانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور ، واحد مرکز تهران، تهران، ایران.علی رضا پارسادانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.Journal Article20200708Understanding the text and discovering the meaning are the common concerns of Allameh Tabatabai's approach of "Qur'an to the Qur'an interpretation" and Izutsu's "semantic field". The first method, using a traditional approach, defends the understanding and interpretation of Qur'an in the light of other verses, and he second, by means of the "Bon School" considers itself responsible for the semantic discovery of key words in the text of Qur'an. The main idea of this work is to answer to the question how to perform the divine aspects based on Allameh interpretational approach, using Izutsu's "semantic field". In this regard, through analytical-descriptive approach, the present study has chosen a couple of key words from Allameh interpretational works, and has reviewed and recreated them through Izutsu’s model. The findings of the present research show that first: according to the claims of both interpreters, in spite of the linguistic and semantic conflicts in Qur’an text, this divine book is able to talk in its own language and to be its own interpreter. Second, through Allameh’s “interpretational approach”, one can illustrate Qur’an key words chart in Izutsu’s “semantic field” imaginative system. Third, to prove this type of review, one can perform “the divine knowledge”.فهم متن و کشف معنا دغدغه مشترک رویکرد «تفسیر قرآن به قرآن» علامه طباطبایی و«میدان معناشناختی » ایزوتسو است. روش نخست با رویکرد سنتی، ازفهم و تفسیر قرآن در پرتو آیات دیگر دفاع می کند و رویکرد دوم، به مدد معنا شناسی مدرن، خود را عهده دار کشف معنایی واژگان متن قرآن می داند. ایده اصلی نوشتار حاضر، پاسخ به این سوال است که چگونه می توان با مدل «میدان معناشناختی» ایزوتسو صفات الهی را براساس رویکرد تفسیری علامه اجرا نمود؟ این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی، به عنوان نمونه دو «واژه کلیدی» ازصفات الهی را، ازآثار تفسیری علامه انتخاب وآن هارا با مدل «میدان معنا شناختی» ایزوتسو ترسیم کرد. یافته های نوشتار حاضر نشان می دهد: اولا: براساس داعیه هردو مفسر علیرغم وجود پیچیدگی های زبانی ومعنایی درمتن قرآن ،این کتاب الهی قادر است به زبان خود سخن بگوید و با استقلال تام، مفسرخویش باشد. ثانیا: می توان به مدد روش«تفسیرقرآن به قرآن» علامه نمودار واژگان کلیدی قرآن را دردستگاه تصوری «میدان معناشناختی» ایزوتسو، نمایش داد. ثالثا: خوانش "علم الهی" با مدل «تضاد صوری» و"کلام الهی" با مدل «ترادف یا ساختار موازنه ای »در« نمودارمعنا شناختی» ایزوتسو، مسیر رمزگشایی از سایر واژگان مبهم را فراهم می کند.https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_5467_21ba0d468385df1838bd260e29dc327d.pdfانجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامیمطالعات قرآنی
و فرهنگ اسلامیX2588-4144220200822Explanation the boundary situations of life in the structural pattern of Quranic chaptersتبیین موقعیتهای مرزی زندگی در الگوی ساختاری سورههای قرآن678955121022034/isqs.2020.5512FAاحمد قرایی سلطان آبادیاستادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان، رفسجان، ایران.0000-0002-1113-5416Journal Article20200604The structure and geometry of the surahs of Qur'an have often been explained on the basis of thematic unity, all the verses of a surah are arranged and coherent on a common thematic axis. There are views on what that common axis is. The present study seeks to express the possible view that in most surahs, whether the axis and purpose of that surah is monotheism or resurrection or the situation of believers or disbelievers,. Situations that refer to a sensetive point of human life and the hereafter from which there is no escape. The geometric structure of suras of Mulk and Al-Imran was examined in the same way and it was determined that all the verses of both suras, along with numerous verbal and semantic evidences, seek to explain a boundary situation life; according to the implied verse 10 of Mulk, man will experience a situation in which he will only regret and remorse why he did not listen or apply reason in earth among its innumerable blessings , and according to the implied verse 10 of Al-Imran, man is also possible to experience a time when nothing can be lost from any of his property, children and possessions.ساختار و هندسه سورههای قرآن اغلب بر اساس وحدت موضوعی بررسی وتبیین شدهاند، به این معنا که همه آیات یک سوره بر محور موضوعی مشترک نظم وانسجام یافتهاند. اینکه آن محور مشترک چه باشد، دیدگاههایی مطرح شده است. پژوهش حاضر درصدد بیان این دیدگاه احتمالی است که در بیشتر سورهها اعم از اینکه محور وغرض آنها، توحید یا معاد یا احوال اهلایمان یا اهلکفر و.. باشد، یک یا چند موقعیت مرزی نیز بیان شده است که در ارتباط با آن محور سوره نیز هستند. موقعیتهاییکه به نقطه حساسی از زندگی انسان در دنیا وآخرت اشاره دارند که گریز وگزیری از آنها نیست. ساختار هندسی دو سوره مُلک و آل عمران با همین شیوه بررسی و مشخص گردید که همه آیات سوره به همراه شواهد لفظی و معنایی متعدد به دنبال تبیین وتأکید بر یک وضعیت مرزی از زندگی انسانند؛ بدینگونه که بنا بر مدلول آیه10 مُلک، انسان وضعیتی را تجربه خواهد کردکه درآن فقط حسرت و پشیمانی خواهد خورد از اینکه چرا در زمین و میان نعمتهای بیشمار آن(نعقل ونسمع) نکرده است، و بنا بر مدلول آیه10 آل عمران هم انسان ممکن است زمانی را تجربه نماید که از دست هیچ یک از اموال، اولاد و داشتههای او کاری برنیاید.https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_5512_7c1be0a05f813654b38e92b03fd9e327.pdfانجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامیمطالعات قرآنی
و فرهنگ اسلامیX2588-4144220200822Studying and explaining the continuity of the verses of Surah Saba according to the method of Neil Robinsonتبیین پیوستگی آیات سورة سبأ براساس روش نیل رابینسون9111755181022034/isqs.2020.5518FAروح الله محمدعلی نژاد عمراناستادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه علامه طباطبائی تهران، تهران، ایران.Journal Article20200901The continuity of verses in Quranic chapters has long been considered by Quranic scholars and scholars of Quranic sciences. The present article studies Surah Saba from this point of view and analyzes the possibility of the continuity of the verses of this Surah based on the communication model of Neal Robinson, which is based on the repetition of words. By determining the sections of the surah, it was found that if only the five sections are examined, only the symmetry relationship between the first and fifth sections in the surah will be visible, but if the sections are divided into several subsections based on semantic relationship, the inverse order between the subsection sections shows itself. will give. The first part of the first part and the last part of the last part, ie the initial and final verses of the surah, are also used as the opening and closing signs of the surah.<br /> From the relationship of reverse order in Surah Saba, it is possible to determine the relationship between the province and the resurrection.پیوستگی آیات در سورههای قرآن از دیرباز مورد توجه قرآنپژوهان و دانشمندان علوم قرآنی بوده است. از آنجا که در نگاه نخست، ارتباط و پیوستگی میان الفاظ و عبارات قرآن خیلی روشن نبوده و ممکن است پیام قابل درکی از آن دریافت نشود لذا برخی قرآن را از ارتباط ساختاری برخوردار نمیدانند. مقاله پیش رو، سورۀ سبأ را از این دیدگاه مطالعه موردی قرار داده و بر اساس مدل ارتباطی نیل رابینسون (Neal Robinson)، که بر پایة تکرار شدن الفاظ استوار است، به تحلیل امکان پیوستگی آیات این سوره پرداخته است. با تعیین بخشهای سوره، مشخص شد که اگر تنها بخشهای پنجگانه مورد بررسی قرار گیرد صرفاً رابطه تقارن بین بخش اول و پنجم در سوره نمایان خواهد بود ولی چنانچه بخشها بر اساس ارتباط معنایی به چند زیربخش تقسیم شوند، نظم معکوس بین زیربخشهای سوره خود را نشان خواهد داد. زیر بخش اول از بخش اول و زیر بخش آخر از بخش آخر یعنی آیات ابتدایی و انتهایی سوره نیز به عنوان تابلوی افتتاح و اختتام سوره هستند.<br /> از رابطه نظم معکوس در سوره سبأ میتوان رابطه ولایت با معاد را مشخص نمود.https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_5518_87b241b3fcbcc502a38489c7d53f634c.pdfانجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامیمطالعات قرآنی
و فرهنگ اسلامیX2588-4144213990601Critical study of discourse mining religious textsمطالعه انتقادی گفتمان کاوی متون دینی11914454791022034/isqs.2020.5479FAفرشته معتمد لنگرودیدانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث ، دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران.0000-0002-8759-9209بی بی سادات رضی بهابادیدانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.فاطمه اکبری زادهاستادیار گروه ادبیات عرب، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.Journal Article13980503روش تحلیل گفتمان انتقادی از جمله روشهای تحلیل کیفی متن محسوب میشود که در واکاوی و کنش اجتماعی متون نقش مهمی دارد. گرچه این روش در حوزه علوم سیاسی و اجتماعی شناخته شده است، اما اخیراً توانسته در مطالعات میانرشتهای علوم قرآن و حدیث نیز راه یابد. تبیین قدرت و ایدئولوژی از جمله مسائل پیچیده در تحلیل انتقادی گفتمان است از اینرو، این پژوهش قصد دارد تا با مطالعهای انتقادی پژوهشهای صورت گرفته در گفتمانکاوی متون دینی، توان کاربست این دو مفهوم را در متون دینی بررسی نماید. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی، پس از نقد پژوهشهای انجام شده در زمینه کاربست روش تحلیل گفتمان در متون دینی به تبیین مهمترین مبانی قدرت و ایدئولوژی میپردازد و در نهایت آسیب-های این روش در مواجهه با مطالعات میان رشتهای قرآن و حدیث را بیان میکند تا با آسیبشناسی این روش، جهت الگودهی و کاربست شایسته در مطالعات میان رشتهای قرآن و حدیث مورد اهتمام قرار گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مبانی قدرت و ایدئولوژی در روش تحلیل گفتمان انتقادی با وجود تمام قابلیتهای روشی در تحلیل لایههای معناشناختی متون دارای آسیبهای معرفتشناختی، روششناختی و اصطلاحشناسی است و با این مفاهیم توان کاربست در بررسی متون دینی ندارد..روش تحلیل گفتمان انتقادی از جمله روشهای تحلیل کیفی متن محسوب میشود که در واکاوی و کنش اجتماعی متون نقش مهمی دارد. گرچه این روش در حوزه علوم سیاسی و اجتماعی شناخته شده است، اما اخیراً توانسته در مطالعات میانرشتهای علوم قرآن و حدیث نیز راه یابد. تبیین قدرت و ایدئولوژی از جمله مسائل پیچیده در تحلیل انتقادی گفتمان است از اینرو، این پژوهش قصد دارد تا با مطالعهای انتقادی پژوهشهای صورت گرفته در گفتمانکاوی متون دینی، توان کاربست این دو مفهوم را در متون دینی بررسی نماید. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی، پس از نقد پژوهشهای انجام شده در زمینه کاربست روش تحلیل گفتمان در متون دینی به تبیین مهمترین مبانی قدرت و ایدئولوژی میپردازد و در نهایت آسیب-های این روش در مواجهه با مطالعات میان رشتهای قرآن و حدیث را بیان میکند تا با آسیبشناسی این روش، جهت الگودهی و کاربست شایسته در مطالعات میان رشتهای قرآن و حدیث مورد اهتمام قرار گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مبانی قدرت و ایدئولوژی در روش تحلیل گفتمان انتقادی با وجود تمام قابلیتهای روشی در تحلیل لایههای معناشناختی متون دارای آسیبهای معرفتشناختی، روششناختی و اصطلاحشناسی است و با این مفاهیم توان کاربست در بررسی متون دینی ندارد.https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_5479_5b8121739c69c3378d0941c59a03e89c.pdf