مطالعات قرآنی
جلیل اله فاروقی هندوالان؛ الهه خسروپرست؛ محمد حسین زنجیری
چکیده
پژوهش حاضر با رویکردی زبانشناختی و با تکیهبر نظریه لاکلا و موفه به بررسی گفتمان خداوند متعال در مقابل مخالفان در سوره انعام میپردازد. برای این منظور، ابتدا دادههای این تحقیق بر مبنای نظریه داده- بنیاد کدگذاری سپس براساس نظریه لاکلا و موفه تحلیل گردید. بررسی دادهها نشان میدهد که گفتمان خداوند با دال مرکزی «توحید» در ...
بیشتر
پژوهش حاضر با رویکردی زبانشناختی و با تکیهبر نظریه لاکلا و موفه به بررسی گفتمان خداوند متعال در مقابل مخالفان در سوره انعام میپردازد. برای این منظور، ابتدا دادههای این تحقیق بر مبنای نظریه داده- بنیاد کدگذاری سپس براساس نظریه لاکلا و موفه تحلیل گردید. بررسی دادهها نشان میدهد که گفتمان خداوند با دال مرکزی «توحید» در تقابل با گفتمان غیرمؤمنان با دال مرکزی «شرک» قرار میگیرد. غیرمؤمنان بهمنظور حفظ استیلا و قدرت خود، از طریق ایجاد شک و دودلی، بهانهجویی و نافرمانی اقدام به طرد و حاشیه رانی گفتمان خداوند میکنند اما خداوند، در مقابل، از طریق برجستهسازی گفتمان خود به بازنمایی هژمونی خود میپردازد. با توجه به نتایج پژوهش میتوان بیان نمود که خداوند مدلول مقتدری است که در کنار دال شناور «مهربان بودن»، «عقاب دهنده» نیز هست. نظام معنایی گفتمان خداوند نشان میدهد برخی از دالها در بازنمایی گفتمان هژمونیک خداوند نقش عمدهای را ایفا نمودهاند. یکی از این دالها، دال شناور «یکتا بودن» است؛ این دال به مدلولی که نظام هماهنگ و منسجم در عالم را خلق نموده اداره مینماید اشاره دارد. این دال با دال محوری گفتمان غیرمؤمنان که متمرکز بر پرستیدن الههها و معبودان متعدد است در تضاد است و نمیتواند آن را بپذیرد.
