مطالعات قرآنی
«تحلیل کارکرد همدلی نظریه زبانی یاکوبسن در سوره های مدنی و مکی (مطالعه موردی: جزء نخست و سی‌ام)»

مریم پیروان؛ احمد پاکتچی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1402

https://doi.org/10.22034/isqs.2024.46965.2212

چکیده
  کارکرد همدلی یکی از کارکردهای شش‌گانة زبان است که در فهم متن و رفع موانع فهم مراد گویندة متن به ما کمک می‌کند. از دیدگاه رومن یاکوبسن، هر یک از این کارکردها به یکی از عناصر دخیل در انتقال پیام مربوط می‌شوند؛ یعنی فرستندة پیام، گیرندة پیام، موضوع پیام، خود پیام، رسانه یا کانال انتقال پیام و رمزگان، و به ترتیب کارکردهای عاطفی، ترغیبی، ...  بیشتر

ترس از حفره در قرآن کریم؛ رویکردی انسان‏شناختی به امنیت

احمد پاکتچی؛ محمدحسین شیرزاد؛ محمدحسن شیرزاد

دوره 4، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 1-30

https://doi.org/1022034/isqs.2020.5943

چکیده
  «امنیت» به معنای احساس آرامش و آسودگی از ترس‏ها و تهدیدها، یکی از ضروری‏ترین نیازهای جوامع انسانی است که به طور گسترده مورد توجه قرآن کریم قرار گرفته است. با این حال، بر اثر فاصله‏ های تاریخی- گفتمانی از عصر نزول، غالباً امنیت در قرآن کریم محدود به مفاهیمی چون حرب و قتال یا آیاتی چون انفال/60 شده و هنوز ابعاد مهمِ دیگری از آن ...  بیشتر

بازتفسیر واژگان «فقر/ غنا» در قرآن کریم با تکیه بر زمینه‏های انسان‏شناختی ساخت مفهوم

احمد پاکتچی؛ محمد حسن شیرزاد؛ محمد حسین شیرزاد

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 25-48

چکیده
  واژگان «فقر» و «غنا» بارها در قرآن کریم در محور همنشینی کنار یکدیگر قرار گرفته و زوج معناییِ تکرارشونده‏ای را شکل داده‏اند. مرور بر آرای عالمان مسلمان نشان می‏دهد که آنان به ذکر معنای لغوی این واژگان بسنده کرده، اطلاع چندانی از زمینه‏های شکل‏گیری این مفاهیم در اختیار نداشته‏اند. این پژوهش می‏کوشد با بهره‏گیری ...  بیشتر

چالش ارزش گذاری جنسیت مؤنث در تفسیر آیۀ نساء/ 117

احمد پاکتچی

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 1-18

چکیده
  با وجود ثبات نسبی در فهم واژۀ عربی اِناث، به‌ معنای مادینگان، در آیۀ 117 سورۀ نساء ملاحظه‌­ای وجود دارد که مفسران را با دشواری مواجه کرده است و آن با همایی اناث وشیطان است. آنان، برای گریز از شر انگاری جنس زن، روی به گونه‌های مختلف از تفسیر و تأویل نهاده‌اند تا به انحاء مختلف ازاین چالش گذر کنند. این امر موجب شده است تا، بر خلاف ثباتی ...  بیشتر

رویکردی بین‌الادیانی به معنای «من بعد الذکر» در قرآن کریم

احمد پاکتچی

دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 21-35

چکیده
  کاوش در برخی مفاهیم قرآنی، که در آموزه‌های دیگر ادیان ابراهیمی نیز وجود دارند، مجال مناسبی برای مطالعات تطبیقی بین‌الادیانی و بررسی موارد اشتراک و افتراق آن‌ها را فراهم می‌آورد. مفهوم «ذکر» در سیاق آیة 105 سورة انبیاء در شمار نمونه‌هایی است که با مضامین مشابهی در آیات عهد عتیق رایج به کار برده شده است. پژوهش حاضر تلاش کرده با ...  بیشتر