میثم صادقی تورانپشتی؛ یحیی میرحسینی؛ احمد زارع زردینی
چکیده
یکی از تقسیمات متن قرآن در کنار آیه، سوره، حزب و جزء، «رکوع» نام دارد؛ مجموعه‌ای از آیات که در موضوع و معنا، قرابت بسیاری دارند و برخلاف غالب تقسیمات قرآنی، تعداد حروف و کلمات در تعیین دامنه‌اش دخالتی ندارد. رکوع با توجه به اهمیت شایان توجهی که در امر قرائت و تفسیر دارد، اما کمتر از دیگر همتایان خود مورد توجه بوده است. قدیم‌ترین ...
بیشتر
یکی از تقسیمات متن قرآن در کنار آیه، سوره، حزب و جزء، «رکوع» نام دارد؛ مجموعه‌ای از آیات که در موضوع و معنا، قرابت بسیاری دارند و برخلاف غالب تقسیمات قرآنی، تعداد حروف و کلمات در تعیین دامنه‌اش دخالتی ندارد. رکوع با توجه به اهمیت شایان توجهی که در امر قرائت و تفسیر دارد، اما کمتر از دیگر همتایان خود مورد توجه بوده است. قدیم‌ترین یادکرد بهیادگارمانده از رکوعات، به سده چهارم هجری بازمیگردد؛ جایی که برای نوافل شبانه ماه رمضان ، میبایست پس از فاتحةالکتاب، قطعاتی از قرآن خوانده شود. از آن پس، بهتدریج کاربست و ضرورت توجه به رکوعات فزونی گرفت تا آنکه نشانهاش در حاشیه برخی مصاحف، وارد شد. نوشتار حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی، میکوشد نخست با استفاده از مطالعات خوانش متن، ارتباط رکوعات را با بحث سازماندهی متون و پاراگرافبندی به بحث گذارد. آنگاه از جایگاه رکوعات قرآنی در فرهنگ اسلامی بگوید و در پایان، فواید آن را در قالب کارکردهای قرائت قرآن (جنبه تبلیغی و تعلیمی) و نگارش تفسیر (جنبه علمی) تبیین نماید.
میثم صادقی تورانپشتی؛ یحیی میرحسینی؛ محمد آشوری جلال آبادی
دوره 1، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 55-85
چکیده
در فرهنگ اسلامی، آیات قرآن متنی مقدس به شمار می‌رود که باید بسیار در مرأی و منظر قرار گیرد؛ از همین‌رو خوشنویسان و کتیبه‌نگاران در تزئین مسجد، امامزاده، خانقاه و مدارس مذهبی، بسیار از آیات قرآن بهره می‌گرفتند. افزون بر مکان‌های نام‌برده، نگاشت آیات بر سنگ‌مزارها نیز امری معمول بوده است. با آنکه پیشینه این رسم از هزار سال فراتر ...
بیشتر
در فرهنگ اسلامی، آیات قرآن متنی مقدس به شمار می‌رود که باید بسیار در مرأی و منظر قرار گیرد؛ از همین‌رو خوشنویسان و کتیبه‌نگاران در تزئین مسجد، امامزاده، خانقاه و مدارس مذهبی، بسیار از آیات قرآن بهره می‌گرفتند. افزون بر مکان‌های نام‌برده، نگاشت آیات بر سنگ‌مزارها نیز امری معمول بوده است. با آنکه پیشینه این رسم از هزار سال فراتر می‌رود و باستانشناسان و پژوهشگران رشته تاریخ و هنر بدان پرداختهاند، اما کمتر ذهن پژوهشگران حوزه مطالعات قرآنی را به خود معطوف داشته است. توجه به این نکته که نوعاً چه آیاتی بر سنگقبرها حکاکی شده و از آن انتخاب، چه تحلیل فرهنگی و تاریخی برمیآید، مهمترین پرسش حاضر است. همچنین این سؤال نیز در کانون توجه قرار دارد که گورستانها چه جایگاه فرهنگی در جامعه داشته است و چه کارکردی از مزار در ذهن مردمان آن دوره، آنان را به انتخاب آیاتی خاص از قرآن سوق داد؟ تحقیق پیش رو، پرسش‌های فوق را در مورد آیات قرآنی گورنوشتههای «مزار تاریخی توران‌پشت» به بررسی و تحلیل گذاشته و در پایان به پنج انگیزه ارزشی و آموزشی در انتخاب آیات دست یافته است.
