مطالعات قرآنی
فریده امینی
چکیده
مقالة حاضر با رویکرد شناختی به خوشۀ مرکبِ مفهوم «مادر» در قرآن پرداخته است،آنچه در مورد «مادر» در ساختار خویشاوندی بیان میشود بیانگر یک مفهوم رایج از «مادر» است:اما به تفکیک فرهنگها میتوان با گونههای مختلف از این مفهوم مواجه بود،راهبرد روش شناختی مقالة بهرهگیری از مقوله بندیِ پیش نمونه بنیاد و دستیابی به ...
بیشتر
مقالة حاضر با رویکرد شناختی به خوشۀ مرکبِ مفهوم «مادر» در قرآن پرداخته است،آنچه در مورد «مادر» در ساختار خویشاوندی بیان میشود بیانگر یک مفهوم رایج از «مادر» است:اما به تفکیک فرهنگها میتوان با گونههای مختلف از این مفهوم مواجه بود،راهبرد روش شناختی مقالة بهرهگیری از مقوله بندیِ پیش نمونه بنیاد و دستیابی به مدلِ شناختیِ ایده آل در خصوص مفهوم «مادر» در قرآن است.حاصلِ بررسی در پیکرة قرآنی متشکل از 88 آیه مرتبط با حوزه «مادر و مادری» دستیابی به نه مدل شناختی بود، که با قراردادنِ مدل های مزبوردر کنار یکدیگر خوشۀ مرکب مفهوم «مادر» در قرآن شکل گرفت،مدل های به دست آمده اعم از مدل مادرِطبیعی،مادر بزرگ،مادرِ شیری،نامادری، مادرخوانده و مادرازدواج نکرده با مدل ارائه شده از سوی لیکاف مشترک است،اما مدل های مادرِ میانجی و مادر اهداء کننده از جمله مدلهایی است که در قرآن به آن اشاره نشده است و درعوض در خوشۀ مرکب مفهوم مادر در قرآن مدل مادرِ معنوی و مادرِ بکرزا قابل دستیابی است.آنچه زمینه انسجام بخشی در مدلها را فراهم آورده است طرحوارۀ تصوریِ ارتباط از نوع علّی و به صورت نسبی/سببی/ حقوقی و معنوی می باشد،از میان مدلهای مطرح، مدلِ مادرطبیعی در مقولة شعاعی«مادر» مدلِ شناختی ایدهآل به شمار میآید.
