پژوهشی
مطالعات قرآنی
فریده محمدزاده شهرآبادی؛ عاطفه زرسازان
چکیده
واژه «مخلّفون» 4 بار در قرآن آمده؛ یک بار در سوره توبه و سه بار در سوره فتح. در پژوهش حاضر با توجه به همنشینی «مخلّفون» در سوره‌های «توبه» و «فتح» با واژگان «فرح»، «قعود»، «کراهت»، «قول»، «استیذان» و «اعراب» و بر محور جانشینی با «مُعذّرون» و بر محور تقابل معنایی با «مؤمنون»، ...
بیشتر
واژه «مخلّفون» 4 بار در قرآن آمده؛ یک بار در سوره توبه و سه بار در سوره فتح. در پژوهش حاضر با توجه به همنشینی «مخلّفون» در سوره‌های «توبه» و «فتح» با واژگان «فرح»، «قعود»، «کراهت»، «قول»، «استیذان» و «اعراب» و بر محور جانشینی با «مُعذّرون» و بر محور تقابل معنایی با «مؤمنون»، مشخص شد «مخلّفون» جاگذاشتهشدگان از جهاد در راه خدا هستند که در اثر نفاق، ضعف ایمان یا نادانی از امر خداوند تمرّد مینمایند. مخلّفون سوره فتح افراد گمراهی هستند که با بهانههای واهی و عذرخواهی از همراهی رسولالله(ص) در جهاد تمرّد کرده و سعی در تغییر حکم الهی دارند. خداوند بعد از تنبیه آنان، با دعوت به شرکت در جهادی سختتر، فرصتی دیگر به آنان اعطاء مینماید که در صورت اجابت مستحق اجر الهی و در صورت تمرّد، سزاوار آتش سوزان جهنم میشوند. مخلّفون منافق در سوره توبه، از جاگذاشتهشدن در جهاد شاد شده و از جهاد همراه رسولالله(ص) کراهت دارند، در اموال بخل ورزیده و مردم را از جهاد منع میکنند و لذا سزاوار آتش سوزان جهنم میشوند.
