مطالعات قرآنی
زهرا دلاور ابربکوه؛ کبری روشنفکر؛ عیسی متقی زاده
چکیده
دریافت قرآن به مثابه متنی ادبی و زیبا، در میان عرب زبانان پیشینهای مدید داشته و قرآن از منظر فصاحت و بلاغت در تمدن اسلامی از جایگاه بی بدیل برخوردار است. نظر به اینکه معیارهای نگارش و ارزیابی زیباییشناختی متون ادبی در جوامع مختلف، متفاوت بوده و هر جامعهای شاخصهای خاص خود را در سنجش و درک زیبایی دارد، در این پژوهش، با تمرکز بر ...
بیشتر
دریافت قرآن به مثابه متنی ادبی و زیبا، در میان عرب زبانان پیشینهای مدید داشته و قرآن از منظر فصاحت و بلاغت در تمدن اسلامی از جایگاه بی بدیل برخوردار است. نظر به اینکه معیارهای نگارش و ارزیابی زیباییشناختی متون ادبی در جوامع مختلف، متفاوت بوده و هر جامعهای شاخصهای خاص خود را در سنجش و درک زیبایی دارد، در این پژوهش، با تمرکز بر دو تن از خاورشناسان آلمانی به نامهای تئودور نولدکه و آنجلیکا نویورث، واکنش زیباییشناختی به قرآن را در یک بافت فرهنگی متمایز و غیر عربی، بررسی نمودیم و ضمن بکارگیری روش توصیفی و تحلیلیِ مبتنی بر نظریهی دریافت هانز روبرت یاوس، درصدد برآمدیم با بازسازی افق انتظارات آن دو، چگونگی تأثیر گذاری قرآن را در یک فضای زبانی بیگانه، واکاوی و عوامل مؤثر بر این فرآیند را، شناسایی نماییم. می توان گفت ارزش زیباییشناختی قرآن در نزد خاورشناسان تحت تأثیر وظایفی است که آنها در پژوهشهای قرآنی خود درصدد آن هستند. اگرچه هر دوی آنها قرآن را به عنوان یک متن ادبی دریافت کردهاند، لیکن این دریافت یک تجربهی زیبایی شناختی به شمار نمی آید. آنها همچون پژوهشگری هستند که دیوان شعری را بدون توجه به دلایل زیبایی و تأثیرگذاری آن، صرفا جهت استنباط رسوم زندگانی مردم یک دوره، مورد خوانش قرار میده