نویسنده

• قاسم درزی

استادیار قرآن و حدیث دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

علوم شناختی ابزارهایی را از روان­شناسی، علوم کامپیوتر، زبان­شناسی، انسان­شناسی، فلسفه و عصب­شناسی با هم ترکیب می­سازد تا عملکردهای هوش انسان را توضیح دهد. پیچیدگی "هوش" و "ذهن" موجب شده است برای بررسی زیرساخت­ها و روساخت­ها در این ارتباط، به مشارکت و هم­افزاییِ این شِش رشتۀ نیاز باشد. تمام این شش رشته باید دائما با یکدیگر در تعامل باشند و داده­های تازۀ خود را در اختیار یکدیگر قرار دهند و از این طریق از آسیب تحویل­انگاری نسبت به شناخت مصون بمانند. همین امر موجب می­شود علوم شناختی به عنوان یک فرارشته مورد نظر قرار بگیرد. علومِ شناختی از دو جهت برای مطالعات میان­رشته­ای قرآن کریم می­توانند مفید باشند: اول از این جهت که می­توانیم ارتباطِ یک فرارشته با مطالعات قرآنی را تبیین و ارزیابی کنیم؛ ثانیاً اینکه علوم انسانی، و به­شکل خاص، مطالعاتِ قرآنی به­جهتِ ارتباطِ ناگسسستنی­شان با متن(Text ) ، ترجمانی از دو مقولۀ ذهن و فرهنگ خواهند بود. از طرف دیگر، علوم شناختی نیز ارائۀ تفاسیرِ مناسب از ذهن و فرهنگ را در محوریتِ مباحث خود دارند. لذا کاربردِ علومِ شناختی در مطالعاتِ قرآنی گریزناپذیر خواهد بود. در این ارتباط علوم شناختی میتوانند دست­آوردهای اساسیِ ذیل را  برای مطالعات قرآنی در بر داشته باشند: 1-  می­توانند ذهن و فرآیندهای ذهنی را ترسیم نمایند. به­شکل خاص در مطالعاتِ قرآنی، بوسیلۀ علوم شناختی می­توان فهمید که ادراکِ مفسِّر به چه شکلی صورت می­پذیرد. همچنین می­توان زبان طبیعی و نحوۀ شکل­گیری و عملکردِ آنرا تبیین کرد؛ 2- علوم شناختی می­توانند به تبیین و توضیحِ دست­آوردهایِ ذهنی و فرهنگی و به­شکل ویژه، ادراکاتِ تفسیری از آیاتِ قرآن بپردازند. زبان­شناسی شناختی، روان­شناسی شناختی، عصب­شناسی و هوش مصنوعی از اساسی­ترین علوم هستند که می­توانند پژوهشگر را در دست­یابی به چنین چیزی یاری نمایند. هر یک از این علوم نیز روش­ها و ویژگی­های خاص خود را برای یاری رساندن به مطالعات قرآنی در بر خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

• مطالعات قرآنی
• علوم شناختی
• میان‌رشتگی
• فرارشتگی
• عصب‌شناسی
• هوش مصنوعی
• زبان‌شناسی
• روان-شناسی
• انسان‌شناسی

عنوان مقاله [English]

introduction to application of cognitive sciences in Quranic studies

نویسنده [English]

• ghasem darzi

, Assistant Professor at Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Cognitive science combines tools from psychology, computer science, linguistics, anthropology, philosophy and neuroscience to explain the functions of human intelligence. The complexity of "intelligence" and "mind" has led to the involvement and complementarity of these six disciplines in order to examine the substructure and superstructures in this regard. All of these six disciplines must interact continuously with each other and provide new data to each other and thus stay safe from reductionism. This has led cognitive science to be regarded as an Transdiscipline. Cognitive science can be useful in two aspects for Qur'anic interdisciplinary studies: 1- We could evaluate the relationship of a transdiscipline with Quranic studies; 2- Culture and mind are main principles in cognitive science and Quranic studies. Therefore, the use of cognitive sciences in the Quranic studies will be inevitable. So Cognitive science can have the following basic achievements for the Quranic studies: 1- They can draw mental processes. Specifically, in the Qur'anic studies, by the cognitive science one can understand that how the perception of the interpreter is made. 2- Cognitive sciences could explain the mental and cultural achievements and in particular the interpretive perceptions of Quranic verses. Cognitive linguistics, cognitive psychology, neuropsychiatry, and artificial intelligence are among the most basic sciences that can help the researcher achieve such a thing. Each of these sciences will also have its own methods and attributes to help with the Quranic studies

کلیدواژه‌ها [English]

• Qur'anic Studies
• Cognitive Science
• Interdisciplinarity
• Transdisciplinarity
• Neurology
• Artificial Intelligence
• Linguistics
• psychology
• Anthropology