نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه حاجی اکبری ¹
• حسین ستار ²

¹ استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران.

² استادیار گروه علوم قران و حدیث دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

چکیده

شاید در میان فرق بازمانده و مشهور اسلام، اسماعیلیان تمایل بیشتری به فهم باطنی قرآن از خود نشان داده باشند. ارتباط و شباهت برقرار کردن میان دو سطح ظاهر و باطن یا همان تأویل و معرفت قلبی از جمله مشترکات صوفیه و اسماعیلیه به شمار می‌رود. دو گروه در کنار اهتمام به برپاداشتن ظاهر شریعت، در پی کشف بواطن قرآن بوده و حتی در آیات فقهی نیز از تأویل بهره جسته‌اند. در دیدگاه صوفیه علم تأویل آیات منحصر در فرد خاصی نبوده و دستیابی به آن به جدیت در تهذیب و مراقبه بر می‌گردد، در حالیکه در فرقه اسماعیلیه تأویل مختص به افرادی است که در سلسه مراتب دعوت قرار می‌گیرند، به همین خاطر تأویل‌‌های این گروه بیشتر فرقه‌ای می‌نمایاند و در راستای تایید عقاید اسماعیلی است، در حالیکه تأویل‌های صوفیان بر تجربه‌ی شخصی افراد استوار و بیشتر با مقامات صوفیان تطبیق داده می‌شود. این پژوهش بر آن است، با بررسی تأویلاتِ فقهی قاضی نعمان مغربی (بنیان‌گذار فقه اسماعیلی) و عبدالرزاق کاشانی(اندیشمند اصیل عرفانی) اشتراک و افتراق‌ رویکردهای تأویلی ایشان را در پیوند فقه و عرفان استخراج و تببین کند.

کلیدواژه‌ها

• عبدالرزاق کاشانی
• قاضی ابونعمان
• آیات فقهی
• صوفیه
• اسماعیلیه
• تأویل

عنوان مقاله [English]

Interpretive Approaches of Al-Qāḍī Al-Nu' mān and Abd al-Razzaq al-Kashani in Jurisprudential Verses (review on the interpretation of "Da'a'im al-Islam and Al-Ta'wilat): a comparative study

نویسندگان [English]

• fatema hajiakbari ¹
• HOSSIN SATTAR ²

¹ Assistant Professor in Department of Quranic sciences and Hadith, Faculty of Humanities, Kosar University, Bojnord, Iran.

² Assistant Professor, Kosar University oF KASHAN

چکیده [English]

Perhaps among the surviving and well-known branches of Islam, the Isma'ilism has shown a more trend to the esoteric interpretation of the Qur'an. The relationship between the two levels of appearance and interior is one of the common beliefs between Sufism and Isma'ilism. They have sought an intimate understanding of the Qur'an and have used interpretation in understanding the jurisprudential verses, in addition to observing the presence of Shari'a. According to Sufism, the science of interpretation is not limited to a particular individual; it is based on the personal experience of individuals and is adopted more in line with Sufi authorities. Whereas in the Isma'ilism branch, interpretation is dedicated to people who are in the invitation hierarchy. Therefore, their descriptions are mostly sectarian and in line with the confirmation of Ismaili beliefs. The present study aimed to extract and explain the commonalities and differences interpretive approaches of Qāḍī Al-Nu' mān Maghribi and Abd al-Razzaq al-Kashani in the connection between jurisprudence and mysticism by examining their jurisprudential interpretations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Abd al-Razzaq al-Kashani
• Qāḍī Al-Nu' mān
• jurisprudential verses
• Sufism
• Isma'ilism
• interpretations