نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات/ دانشگاه علامه طباطبایی/ تهران

10.22034/isqs.2023.43090.2048

چکیده

پایان ­بند آیات قرآن کریم، عباراتی هستند که ظاهرا مستقل به نظر می­رسند اما با متن آیه در ارتباط هستند. میان محتوای آیاتی با پایان­بندهاییکسان، سازواری و هماهنگی برقرار است. در اینکه چرا خداوند در انتهای آیات متعددی از قرآن کریم، از خاتمه یکسان استفاده کرده است پژوهشی معناشناسانه می­طلبد. دستیابی به ارتباط موجود میان آیاتی که خاتمه یکسان دارند، موجب شناخت لایه­های پنهان آیات می­شود. برای دستیابی به معرفت بیشتر از قرآن کریم، لازم است بررسی شود که آیات دارای خاتمه یکسان چه مفاهیم مشترکی دارند. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از روش کتابخانه­ای و با ابزار فیش برداری به وسیله مطالعه آیات مرتبط و تفاسیر شیعه و سنی، به این مهم پرداخته شود. طبق بررسی­های انجام شده مشخص شد محتوای اکثر آیاتی که به ماده «فقه» ختم شده­اند، در مورد منافقین است و این مطلب نشانگر آن است که بنیان شخصیت منافقانه در ضعف دین شناسی است و همین مسئله موجب شکل گیری نفاق در ایشان شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the content and audience of the verses covered by the subject "Fiqh"

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Basiri 1
  • zeinab sarkhosh soltani 2

1 Faculty of Quran and Hadith, Allameh Tabatabai University

2 allameh tabatabaei

چکیده [English]

The end of the verses of the Holy Qur'an are phrases that appear to be independent, but are related to the text of the verse. There is coherence and harmony between the content of verses with the same endings. Why God has used the same ending at the end of several verses of the Holy Quran requires a semantic research. Achieving the existing relationship between the verses that have the same ending leads to the recognition of the hidden layers of the verses. In order to gain more knowledge of the Holy Quran, it is necessary to check what the verses with the same ending have in common. In this research, an attempt has been made to address this issue by using the library method and by means of a survey tool by studying related verses and Shia and Sunni interpretations.According to the investigations, it was found that the content of most of the verses that ended with the article "Fiqh" is about the hypocrites, and this shows that the foundation of the hypocritical character is in the weakness of theology, and this issue causes the formation of hypocrisy in them. has been

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audience analysis
  • Khaatim Ayat
  • Taqfeh
  • and the hypocrites
  1. 1. قرآن کریم.
  2. ابن بابویه، محمد بن علی، معانی الاخبار، 1403، چاپ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏.
  3. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، 1413، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏.
  4. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، 1414، چاپ سوم، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر.
  5. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، 1404، چاپ اول، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  6. امام صادق علیه السلام، مصباح الشریعه، 1400، چاپ اول، بیروت: اعلمی.
  7. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، 1371، چاپ دوم، قم: دار الکتب الاسلامیه.
  8. خامنه ای، سید علی، تفسیر سوره برائت، 1399، چاپ پنجم، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
  9. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، 1412، چاپ اول، بیروت: دار القلم.
  10. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل، 1407، چاپ سوم، بیروت: دار الکتاب العربی.
  11. سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، 1388، چاپ پنجم، تهران: پیام عدالت.
  12. سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابی­بکر، الاتقان فی علوم القرآن، 1421، چاپ سوم، قم: دار الکتاب العربی.
  13. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی­بکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، 1404، چاپ اول، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)
  14. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏.
  15. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، 1372، چاپ سوم، تهران: ناصر خسرو.
  16. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، 1380، چاپ اول، تهران: المطبعه العلمیه.
  17. فضلی، عبدالهادی، مبادی علم الفقه، 1416، بیروت: موسسه ام القری للتحقیق و النشر.
  18. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی (ط_ الاسلامیه)، 1407، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  19. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الأنوار( ط- بیروت)، 1403، چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
  20. مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن جلد دوم، 1391، چاپ پنجم، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی( قدس سره ).
  21. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، 1368، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  22. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، 1384، چاپ هفتم، تهران: صدرا.
  23. مظفر، محمدرضا، المنطق، 1437، قم: موسسه النشر الاسلامی.
  24. معرفت، محمد هادی، تناسب آیات، ترجمه عزت االله مولائی نیا همدانی، 1373، قم: بنیاد معارف اسلامی.
  25. مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، 1424، چاپ اول، قم: دار الکتاب الاسلامی.
  26. مکارم شیرازی، پنجاه درس اصول عقاید برای جوانان، 1386، چاپ هجدهم، قم: نسل جوان.
  27. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، 1371، چاپ دهم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.