نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته ی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی ، ایران، واحد کرج.

2 دانشیار عرفان اسلامی ، دانشگاه آزاد اسلامی ایران، واحد کرج.

3 استاد عرفان اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی ایران، واحد کرج.

4 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی ایران، واحد کرج

10.22034/isqs.2023.44019.2086

چکیده

در تحلیل یک متن ادبی، اجزای مهم آن و نحوه کارکرد آن اجزا در متن قابل کشف است. در مقاله حاضر که حاصل بخشی از تحقیق گسترده ای درباره سوره احزاب می باشد، این سوره به عنوان یک متن مستقل و تام بر اساس قواعد تحلیل متن ادبی مورد بررسی قرار گرفته است.
موضوع محوری سوره احزاب که با توجه به قواعد تحلیل متن، تعیین شده است، اطاعت از خدا و رسول است و لذا لفظ کلیدی سوره نیز اطاعت است . غرض این سوره اصلاح سبک زندگی مؤمنین در سایه اطاعت از خدا، رسول و مطهرین از رجس است از این رو در ضمن تناسب کاملی که میان آیات وجود دارد، افراد مطاع و مورد تأیید الله را معرفی کرده است.
در این پژوهش پس از بررسی هر سیاق و تعیین موضوع و کلمات کلیدی هر سیاق، موضوع محوری سوره و کلمه کلیدی سوره تعیین شده است سپس با استفاده از کلمه کلیدی اطاعت سیاق های سوره مورد تحلیل قرار گرفته است. پژوهش‌های انجام شده در سوره احزاب تاکنون با چنین شیوه‌ای به تحلیل این سوره نپرداخته‌اند و از این جهت، نوآوری برای این پژوهش محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of Surah Al-Ahzab based on the keyword obedience

نویسندگان [English]

  • Hamideh Hassani Hossein Abadi 1
  • Delara Nemati pirali 2
  • susan alerasol 3
  • Abdolmajid Talebtash 4

1 Ph.D. in Quran and Hadith Sciences, Faculty of Quran and Hadith Sciences, Karaj Branch, Islamic Azad University

2 Associate Professor of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Quran and Hadith Sciences, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

3 Ph.D. in Islamic Sufism, Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Karaj-Iran

4 Ph.D. in Quran and Hadith Sciences, Associate Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Shiraz Branch, Fatemieh Institute of Higher Education, Shiraz,Iran

چکیده [English]

In the analysis of a literary text, its important components and how those components function in the text can be discovered. In this article, which is the result of an extensive research on Surah Ahzab, this Surah has been examined as an independent and complete text based on the rules of literary text analysis.
The central theme of Surah which has been determined according to the rules of text analysis, is obedience to God and the Messenger, and therefore the key word of the Surah is obedience. The purpose of this surah is to reform the lifestyle of the believers in the shadow of obedience to God, the Messenger and those who are purified from impurity.
In this research, after examining each context and determining the subject and key words of each context, the central topic of the surah and the key word of the surah have been determined, then the contexts of the surah have been analyzed using the keyword obedience. The researches conducted in Surah have not analyzed this Surah in such a way so far, and for this reason, it is considered an innovation for this research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Text analysis
  • Surah Al-Ahzab
  • central theme
  • obedience
  • thematic coherence
  •            قرآن کریم، (1387)، ترجمه ابوالفضل بهرامپور، تهران: آوای قرآن.

    • ابن‏جوزى، عبدالرحمن بن على، (1422)، زاد المسیر فى علم التفسیر، لبنان – بیروت: دارالکتاب العربی.
    • ابن‏عاشور، محمدطاهر، (1420)، تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور، لبنان، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی
    • ابن فارس، أحمد، (1404)، معجم مقاییس اللغه، قم: منشورات مکتب التبلیغ الإسلامی التابع للحوزة العلمیة فی قم، چاپ اول.
    • ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414)، لسان العرب، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر.
    • بیضاوى، عبدالله بن عمر،(1418)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوى)، لبنان – بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • بقاعى، ابراهیم بن عمر، (1427ق)، نظم الدرر فى تناسب الآیات و السور، بیروت: دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
    • پاکتچی، احمد، (1396ش)، روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم قرآن و حدیث، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
    • ثعلبى، احمد بن محمد، (1422ق)، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، لبنان – بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • جوادی آملی، عبدالله.، (1394ش)، تفسیر تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء.
    • حوی، سعید، (1426ق)، الاساس فى التالسلاممصر، قاهره: دار السلام، چاپ ششم.
    • خازن، علی بن محمد، (1415ق)، تفسیر الخازن المسمی لباب التأویل فی معانی التنزیل، لبنان – بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • خامه­گر، محمد، اصول و قواعد کشف استدلالی غرض سوره­های قرآن، بی‌جا: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    • راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (۱۴۰۴ق)، المفردات فی غریب القرآن، بی‌جا: دفتر نشر الکتاب.
    • زحیلى، وهبه، (1411ق)، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، سوریه – دمشق: دارالفکر.
    • زمخشری، محمود بن عمر، (1386ش)، مقدمه الادب، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
    • زمخشری، محمود بن عمر، (۱۴۰۷ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
    • سبزوارى، محمد، (1406ق)، الجدید فى تفسیر القرآن المجید، لبنان – بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
    • سمرقندى، نصر بن محمد، (1416ق)، تفسیر السمرقندى المسمى بحر العلوم، لبنان- بیروت: دارالفکر.
    • سیدقطب، ابراهیم حسین، (1425ق)، فی ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.
    • طباطبایى، محمدحسین، (1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، لبنان، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
    • طبرانى، سلیمان بن احمد، (2008)، التفسیر الکبیر تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، اردن، اربد: دارالکتاب الثقافی.
    • طبرسى، فضل بن حسن، (1412ق)، جوامع الجامع، قم: حوزه علمیه قم.
    • طریحی، فخرالدین بن محمد، (1375ش)، مجمع­البحرین، تهران: مرتضوی.
    • طنطاوى، محمد سید، (1997م)، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، مصر – قاهره: نهضة مصر.
    • طیب، عبدالحسین‏، (1369)، ‏اطیب البیان فى تفسیر القرآن، تهران: ناشر اسلام.
    • فراهیدی، خلیل بن احمد، (1410)، کتاب العین، قم: چاپ دوم.
    • فخر رازى، محمد بن عمر، (1420)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، لبنان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • قرشی بنابی، علی اکبر، (1371)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    • کاشانى، فتح‏الله بن شکرالله، (بی­تا)، منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
    • کیان‌زاد، رضا، (۱۳۸۰)، المعجم المفهرس لکشف آیات القرآن، تهران: کیان کتاب.
    • مراغى، احمد مصطفى، بی­تا، تفسیر المراغى، لبنان، بیروت: دارالفکر، چاپ اول.
    • مصطفوی، حسن، (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: چاپ اول.
    • مکارم شیرازی، ناصر، (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ دهم.
    • مغنیه، محمدجواد، (1424)، تفسیر الکاشف، قم: دارالکتب الاسلامیه.