نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی تهران

10.22034/isqs.2023.46431.2183

چکیده

سلامت معنوی به عنوان یکی از ابعاد سلامت در کنار سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی در بسیاری از نظام ها و مکاتب مورد توجّه قرار گرفته است و براساس مبانی خود در باره آن سخن گفته‌اند در این میان قرآن کریم با تبیین مفاهیم اخلاقی با وسعتی در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان، در صدد تبیین یک نظام فکری و معرفتی به نام«نظام اخلاقی» می‌باشد،که مشتمل بر سه عنصر مرتبط و منسجم؛ اهداف، مبانی و اصول می‌باشد. و با دور روش معرفتی و عملی در صدد تأمین و ارتقای سلامت معنوی انسان می باشد. از این رو این پژوهش در صدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که روش‌های معرفتی نظام اخلاقی قرآن چگونه بر سلامت معنوی انسان تأثیرگذار می‌باشند؟روش‌های معرفتی در یک تقسیم بندی کلی به سه روش؛ نگرشی،گرایشی و کنشی تقسیم می‌شوند. تقویت باورها و اعتقادات، اعتقاد به مقدرات الهی، هدفمندی زندگی انسان و اراده و اختیار از مهم‌ترین روش‌های معرفتی نگرشی می باشند که در سلامت معنوی انسان نقش اساسی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

روش‌های‌معرفتی نظام اخلاقی قرآن در سلامت معنوی

نویسنده [English]

  • enayat sharifi

fdsaxcxz wttrdg hgtfdsccxz

چکیده [English]

سلامت معنوی به عنوان یکی از ابعاد سلامت در کنار سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی در بسیاری از نظام ها و مکاتب مورد توجّه قرار گرفته است و براساس مبانی خود در باره آن سخن گفته‌اند در این میان قرآن کریم با تبیین مفاهیم اخلاقی با وسعتی در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان، در صدد تبیین یک نظام فکری و معرفتی به نام«نظام اخلاقی» می‌باشد،که مشتمل بر سه عنصر مرتبط و منسجم؛ اهداف، مبانی و اصول می‌باشد. و با دور روش معرفتی و عملی در صدد تأمین و ارتقای سلامت معنوی انسان می باشد. از این رو این پژوهش در صدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که روش‌های معرفتی نظام اخلاقی قرآن چگونه بر سلامت معنوی انسان تأثیرگذار می‌باشند؟روش‌های معرفتی در یک تقسیم بندی کلی به سه روش؛ نگرشی،گرایشی و کنشی تقسیم می‌شوند. تقویت باورها و اعتقادات، اعتقاد به مقدرات الهی، هدفمندی زندگی انسان و اراده و اختیار از مهم‌ترین روش‌های معرفتی نگرشی می باشند که در سلامت معنوی انسان نقش اساسی دارند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • نظام اخلاقی قرآن
  • روش‌های معرفتی
  • سلامت معنوی
  • قرآن
قرآن کریم، ترجمۀ مکارم شیرازی، ناصر(1380).تهران، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی،
ابن عاشور، محمدبن طاهر(بی تا)، التحریر و التنویر، بی چا.
ابن فارس، احمد بن فارس(1404ق)، معجم المقاییس اللغه، قم،مکتب الاعلام الاسلامی،
ابن‏منظور، محمد بن‏مکرم(1404ق)، لسان العرب، چاپ اول، بی‏جا،قم، نشر ادب الحوزه،
ازهری، محمد بن احمد(بی تا)، تهذیب اللغه، بیروت، داراحیاء التراث العربی
بحرانی ، سید هاشم (1416)، البرهان فی التفسیر القرآن ، چاپ اول، تهران ، بنیادبعثت
تفتازانی، مسعود بن عمر(بی­تا)، کتاب المطول، قم، مکتبه الداوری.
تهانوی، محمد اعلی‌بن‌علی(بی تا)، موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ترجمه عبدالله­خالدی، لبنان،مکتبه لبنان ناشرون.
خطیب، عبدالکریم(1429ق ، تفسیر القرآنی للقرآن ، چاپ دوم ، بیروت ،دارالفکر عربی
دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه دهخدا، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران،1377 ش
دیماتئو،ام.رابین(1387)، روانشناسی سلامت،ترجمه محمدکاویان­پورو دیگران،تهران، سمت،
راغب اصفهانی(بی تا)، مفردات الفاظ القرآن، تهران، مؤسسه اسماعیلیان،
روشیلاو، آن­ماری و اُدیل بورفیون(1371ش)، روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه محمد دادگران، تهران، مروارید،
سراج زاده، حسن (1397)، در آمدی بر نظام اخلاقی قرآن (نگاهی نوبه چگونگی شناخت و نظام مند سازی گزاره های اخلاقی قرآن، چاپ اوّل، قم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
سیدبن قطب بن ابراهیم شاذلی(1412ق)، تفسیر فی ظلال، چاپ هفدهم، بیروت ، دارالشرق
سیوطی، جلال الدین، الدرالمنثور فی تفسیر الأثور، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی،1404.
طباطبایی، سید محمدحسین(1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، حسن بن فضل(1372ش)، مجمع البیان، تهران، ناصرخسرو،
عزیزی، فریدون و همکاران،(1393)، سلامت معنوی، چیستی، چرایی و چگونگی،چاپ اول،  تهران، انتشارات حقوقی،
فخر رازى، ابوعبدالله محمدعمر(1413ق)، التفسیر الکبیر، چاپ چهارم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى،
.متقی هندی، علاالدین(1409)، کنزالعمال فی سنین الاقوال والافعال، بیروت ،مؤسسه الرسالة،
مصباح یزدی، محمد تقی( 1376)، اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش محمد حسین اسکندرى، قم، مؤسسه آموزشى پژوهشى امام خمینى (ره).
ـــــــــــــــــــــــــ،(1398)، آموزش فلسفه، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم،
مصباح یزدی، مجتبی و همکاران(1393)،سلامت معنوی از دیدگاه اسلام، چاپ دوم، تهران، انتشارات حقوقی،
مغنیه، محمد جواد(1424ق)،تفسیرالکاشف،تهران،دارالکتب­الاسلامیه،
مکارم شیرازی  و همکاران(1374 )،ت فسیرنمونه،تهران ،دارالکتب اسلامیه،
ــــــــــــــ(1381)، اخلاق در قرآن، چاپ سوم، قم، مدرسه الامام علی بن ابیطالب (ع)،
نور محمدی، غلامرضا(1396ش)، درآمدی بر نظام جامع سلامت اسلام، چاپ اول، تهران، ناشر، ایرانیان طب، 
نورى طبرسی، میرزاحسین، مستدرک‏الوسائل، قم، مؤسسة آل‏البیت، 1415ق
1997.. Word Health Organization. Review of the Constitution, EB 10 ,1/