صدیقه ملک لو؛ نصرت نیل ساز؛ مهرداد عباسی؛ خلیل پروینی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 97-118
چکیده
با توجه به اهمیت حضرت ابراهیم ع به عنوان بنیانگذار سه دین توحیدی، خاورشناسان در آثار مختلف به جنبه های گوناگون زندگی این پیامبر پرداخته اند. نخستین بار اشپرنگر به تفاوت چهرۀ ابراهیم در سور مکی و مدنی اشاره و رابطۀ ابراهیم با مکه را اسطوره خواند. هرخرونیه با الهام از وی این ایده را بسط داد و با بازسازی داستان ابراهیم در قرآن ...
بیشتر
با توجه به اهمیت حضرت ابراهیم ع به عنوان بنیانگذار سه دین توحیدی، خاورشناسان در آثار مختلف به جنبه های گوناگون زندگی این پیامبر پرداخته اند. نخستین بار اشپرنگر به تفاوت چهرۀ ابراهیم در سور مکی و مدنی اشاره و رابطۀ ابراهیم با مکه را اسطوره خواند. هرخرونیه با الهام از وی این ایده را بسط داد و با بازسازی داستان ابراهیم در قرآن براساس توالی تاریخی، تحول تصویر ابراهیم در این سورهها، بهویژه تأکید بر «ملۀ ابراهیم»، «رابطۀ ابراهیم با بنای کعبه و مناسک حج»، «پیوند ابراهیم با اسماعیل و ماجرای قربانی» در سورههای مدنی را ترفندی سیاسی برای جلب نظر اهل مکه و معلول ناامیدی پیامبر از حمایت یهودیان مدینه دانست. در مناقشات جدی ودیرینه تعیین ذبیح با وجود شواهد قرآنی و عهدینی مبنی بر ذبیح بودن اسماعیل، دو نکتۀ مهم برخاسته از تعالیم انبیاء در این داستان مورد توجه است: هدف اصلی در ماجرای قربانی، آزمایش نهایت فرمانبرداری ابراهیم و فرزندش در امتثال اوامر الهی است و دیگری تأثیر این واقعه در ترمیم فرهنگ ناپسند قربانی انسان در ادوار کهن است. در این مقاله ضمن تبیین این نظریه ها و اشاره به تأثیرات آن در پژوهشهای بعدی، به نقد آن خواهیم پرداخت
نصرت نیل ساز؛ صدیقه ملک لو
دوره 1، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 117-130
چکیده
مفسران اهل تسنن و شیعه از دیرباز دربارۀ معنی امام، ویژگیها، و شئون امامت اختلاف نظر داشتهاند. مهمترین مستند هر دو گروه برای اثبات دیدگاه خود قطعاً آیات قرآن بوده است. در این میان یکی از مهمترین آیاتی که شیعه با استناد به آن، ضمن متفاوت دانستن مقام امامت از نبوت، مهمترین ویژگیهای امام مانند لزوم عصمت ظاهری و باطنی و درنتیجه ...
بیشتر
مفسران اهل تسنن و شیعه از دیرباز دربارۀ معنی امام، ویژگیها، و شئون امامت اختلاف نظر داشتهاند. مهمترین مستند هر دو گروه برای اثبات دیدگاه خود قطعاً آیات قرآن بوده است. در این میان یکی از مهمترین آیاتی که شیعه با استناد به آن، ضمن متفاوت دانستن مقام امامت از نبوت، مهمترین ویژگیهای امام مانند لزوم عصمت ظاهری و باطنی و درنتیجه ضروری بودن تعیین امام از سوی خدا را نتیجه گرفته آیۀ 124 سورۀ بقره است. شیعیان همچنین این آیه را دلیلی بر بطلان امامت هر فاسق و ظالمی تا روز قیامت دانستهاند و از این آیه در مناقشات کلامی در مسئلۀ امامت بعد از پیامبر (ص) فراوان بهره بردهاند. از آن سو مفسران اهل تسنن با یکسان دانستن مقام امامت و نبوت این آیه را دلیلی بر لزوم عصمت انبیا دانستهاند؛ با این حال به این آیه برای اثبات عصمت ظاهری امام، بطلان امامت کافر و فاسق، چه بهمنزلۀ رهبر جامعۀ اسلامی یا در منصب قضاوت یا امامت نماز نیز استناد کردهاند.