میثم صادقی تورانپشتی؛ یحیی میرحسینی؛ احمد زارع زردینی
چکیده
یکی از تقسیمات متن قرآن در کنار آیه، سوره، حزب و جزء، «رکوع» نام دارد؛ مجموعهای از آیات که در موضوع و معنا، قرابت بسیاری دارند و برخلاف غالب تقسیمات قرآنی، تعداد حروف و کلمات در تعیین دامنهاش دخالتی ندارد. رکوع با توجه به اهمیت شایان توجهی که در امر قرائت و تفسیر دارد، اما کمتر از دیگر همتایان خود مورد توجه بوده است. قدیمترین ...
بیشتر
یکی از تقسیمات متن قرآن در کنار آیه، سوره، حزب و جزء، «رکوع» نام دارد؛ مجموعهای از آیات که در موضوع و معنا، قرابت بسیاری دارند و برخلاف غالب تقسیمات قرآنی، تعداد حروف و کلمات در تعیین دامنهاش دخالتی ندارد. رکوع با توجه به اهمیت شایان توجهی که در امر قرائت و تفسیر دارد، اما کمتر از دیگر همتایان خود مورد توجه بوده است. قدیمترین یادکرد بهیادگارمانده از رکوعات، به سده چهارم هجری بازمیگردد؛ جایی که برای نوافل شبانه ماه رمضان ، میبایست پس از فاتحةالکتاب، قطعاتی از قرآن خوانده شود. از آن پس، بهتدریج کاربست و ضرورت توجه به رکوعات فزونی گرفت تا آنکه نشانهاش در حاشیه برخی مصاحف، وارد شد. نوشتار حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی، میکوشد نخست با استفاده از مطالعات خوانش متن، ارتباط رکوعات را با بحث سازماندهی متون و پاراگرافبندی به بحث گذارد. آنگاه از جایگاه رکوعات قرآنی در فرهنگ اسلامی بگوید و در پایان، فواید آن را در قالب کارکردهای قرائت قرآن (جنبه تبلیغی و تعلیمی) و نگارش تفسیر (جنبه علمی) تبیین نماید.