مطالعات قرآنی
فاطمه آبادی؛ فتحیه فتاحی زاده؛ آزیتا افراشی
چکیده
بر اساس نظریه استعاره مفهومی، مفاهیم انتزاعی بر اساس مفاهیم تجربهپذیر درک میشوند. در قرآن کریم نیز شواهد گستردهای از این گونه مفهومسازی، وجود دارد. در پژوهش حاضر، پیکرهای شامل 129 آیه مرتبط با مفاهیم شیطان/ابلیس، با هدف تحلیل الگوی مفهومسازی شیطان در قرآن بر مبنای طرحواره نیرو مطالعه شده است. بررسیها نشان داد که در قرآن ...
بیشتر
بر اساس نظریه استعاره مفهومی، مفاهیم انتزاعی بر اساس مفاهیم تجربهپذیر درک میشوند. در قرآن کریم نیز شواهد گستردهای از این گونه مفهومسازی، وجود دارد. در پژوهش حاضر، پیکرهای شامل 129 آیه مرتبط با مفاهیم شیطان/ابلیس، با هدف تحلیل الگوی مفهومسازی شیطان در قرآن بر مبنای طرحواره نیرو مطالعه شده است. بررسیها نشان داد که در قرآن انواع هفتگانه طرحواره نیرو در مفهومسازی شیطان به کار رفته و علاوه بر آن نیروی مسلط جهتمند نیز معرفی شده است. طرحواره نیرو، شیطان را از دو منظر مفهومسازی کرده است: 1- درحالیکه شیطان تصویری قدرتمند و غالب از خود ارائه میدهد، خداوند او را به صورت منبع نیرویی بیاثر به تصویر میکشد. 2- درحالیکه شیطان با زیبا جلوه دادن پیامدهای کفر، انسان را به تبعیت از خود سوق میدهد، قرآن با تکیه بر تجربیات نامطلوب انسان از مفاهیمی همچون گم شدن، برخورد با مانع، از دست دادن تعادل و مانع در مسیر، شیطان را عامل پیامدهایی مشابه، معرفی و به این ترتیب تصویری منفی و نامطلوب در ذهن فرد/جامعه از تبعیت از شیطان ایجاد میکند که مانع از گرایش به سمت شیطان خواهد شد.