نویسندگان

• فرزانه تاج آبادی ¹
• عالیه کردزعفرانلوکامبوزیا ²

¹ استادیار پژوهشکده اعجاز دانشگاه شهیدبهشتی

² دانشیار،گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس- تهران- ایران

چکیده

نظم­آهنگ حاصل از چینش و نظم همخوان­ها و واکه­ها در واژه­ها و در هر آیه و سوره از قرآن کریم،  نمودی از اعجاز بیانی این کتاب الهی محسوب می­شود. در میان عوامل متعددی که این نظم­آهنگ را شکل می­دهند، توازن و هماهنگی آوایی فواصل قرآنی نقش برجسته­ای را ایفا می­کند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا  با تکیه بر مشخصات و ویژگی­های نظام واجی زبان عربی، واج پایانی تمام فواصل قرآنی(کلمه انتهای هر آیه)، مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود که آیا الگوی خاصی برای توازن آوایی انتهای فواصل قرآنی وجود دارد و آیا می­توان به کمک آن تمایزی بین سوره­های مکی و مدنی ایجاد کرد. داده­های تحقیق از پیکره عربی قرآنی (The Quranic Arabic Corpus) دانشگاه لیدز و با استفاده از روش داده­کاوی متن استخراج شد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که با لحاظ کردن زنجیره حاصل از تمامی واج­های پایانی کل فواصل هر سوره، نمی­توان الگوی مشخصی برای توازن آوایی فواصل آیات ارائه داد ولی نظم خاصی از نظر شیوه تولید و محل تولید بر زنجیره­های دوتایی حاصل از واج پایانی فواصل آیه آغازی و آیه پایانی سوره­ها حاکم است که می­تواند به عنوان معیاری برای تمایز میان سوره­های مکی و مدنی توسط رایانه مورد استفاده قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها

• نظم آهنگ
• توازن آوایی
• فواصل آیات
• مشخصه های تمایزدهنده واجی
• الگوی آوایی

عنوان مقاله [English]

Determination of Quranic verse-final pauses'( fawāṣil) phonetic model based on phonological distinctive features

نویسندگان [English]

• Farzaneh Tajabadi ¹
• Aliyeh Kord-e Zafaranlu Kambuziya ²

² Associate professor, Faculty of Humanities, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The rhythm resulted from the combination and established order of consonants and vowels in each word, verse and chapter (surah) of the Holly Qur'an, is an expression of the literary miracle of this divine book. Among different factors which shape this sense of rhythm, phonological  harmony and parallelism of  Quranic verse-final pauses (fawāṣil), play an outstanding role. The present research aims to investigate the phonological patterns of last phoneme in Quranic verse-final pauses (fawāṣil) based on Arabic phonemic inventories, in order to find is there a model for this phonological parallelism and if yes, how we can use it to distinguish between Makki and Madani surahs.The data are collected from The Quranic Arabic Corpus of Leeds University by using text data mining method. The discussion concludes that the clusters which consist of all last final phonemes of fawāṣil of each surah, don't express a unique pattern for phonological parallelism. However, binary clusters that include last phonemes of first and final verses' fawāṣil of each surah show peculiar character in regard to the place and manner of articulation of their members which can be used as a criteria to distinguish between Makki and Madani surahs.

کلیدواژه‌ها [English]

• rhythm
• phonological parallelism
• verse-final pauses (fawāṣil)
• phonological distinctive features
• phonological model