نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قران وحدیث دانشگاه دانشگاه پیام نور(نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

3 استادیار گروه علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

1022034/isqs.2020.5087

چکیده

با عنایت به برخورداری قرآن از پاره ای صفات، از جمله جامعیت، اِبتنای بر اصل توحید، اِنسجام و عدم اختلاف معانی، هدایت، نور، بیِّنه، مُبرهن بودن و ...، باید اذعان نمود که سِنخ اِعجاز قرآن و شریعت محمدی(ص)، به کلی از سِنخ اِعجاز سایر شرایع ممتاز است؛ زیرا شرایع، معجزه ای محسوس، از سنخ ماده و محدود به زمان و مکان ارائه کردند و حال آن که اِعجاز قرآن از سنخ دانش، فرا حسّی، فائق بر گُسترة زمان و مکان و مُسیطر بر تارُک هستی است. نوشتار حاضر با رویکردی توصیفی، تحلیلی مبتنی بر دیدگاه طباطبایی(ره)، صاحب «المیزان فی تفسیرالقرآن»، به سه تبیین سِتُرگ در باب استنتاج جامعیت قرآن از کُلیّت اِعجازمند آن دست یافته است. طباطبایی بر این باور است که در دو تبیین نخست، عمومیت تحدّی و اعجاز قرآن، و نیز جامعیتِ برگرفته از آن، ناظر بر گُسترة معارف مرتبط به هدایت انسان است، در حالی که در تبیین سوم، عمومیت و جامعیت مذکور، ناظر بر گُسترة اَغراض اِلاهی می باشد. نکتة درخور تأمل آن که در میان مفسران متقدم و معاصر،این تنها طباطبایی است که با ژرف نگری منحصر به فرد، به اَبعاد نسبت موجود بین اِعجاز قرآن و جامعیت آن عطف توجه نموده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study and Explanation about Allamah Tabatabaei's Interpretive Judgments about Miracle of Quran and Comprehensiveness of Quran Relationship

نویسندگان [English]

  • seyyed mostafa managheb 1
  • seyed karim khobbin khoshnazar 2
  • javad karkhane 3

1 Assistant Professor, Department of Quranic Sciences, Vahdis University, Payame Noor University (responsible author)

2 University of Science and Education of the Holy Qur'an

3 University of Science and Education of the Holy Qur'an

چکیده [English]

With the knowledge of the Quran has some of the traits and characteristics; including comprehensiveness and macro review, Based on the principle of the unity and human nature, cohesion and no difference, guidance and light and apparent reason and being clear etc. admittedly type of miracles of Quran is different overall from types of miracles of other religious laws; because religious laws has been present tangible miracle of type of article limited in space and time and meanwhile the miracle of the Quran is from the type of knowledge and cognition, extra sensory, overcome the expanse of time and space and shines on the end of all existence. This article with an interpretive and analytical approach and based on deceased Allamah Tabatabaei's judgments has achieved two major explanations about the conclusion of integrity of the Quran from its whole miraculous. Late Allamah believes that in the first explanation, generality of motivating people to make a book like Quran and the miracle of Quran, and also the comprehensible, which is derived from the Quran is concerning the scope of sciences and teachings related to human navigation, while in the second explanation, generality of motivating people to make a book like Quran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Miracle
  • community
  • the Quran
  • moderation
  • ulama and divine purposes
  • Tabatabai
  1. قرآن کریم

    1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1366ه.ش)، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    2. ابن عاشور، محمد بن طاهر (1984ه.ق)، تحریرالمعنی السدید و تنویرالعقل الجدید من تفسیرالکتاب المجید، تونس، دارالتونسیه.
    3. ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (1420ه.ق)، البحرالمحیط فی التفسیر، بیروت، دارالفکر.
    4. آلوسی، سید محمود (1415ه.ق)، روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه.
    5. بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418ه.ق)،  انوارالتنزیل و اسرارالتأویل، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    6. جوادی آملی، عبدالله (1390ه.ش)، تفسیر تسنیم، قم، مرکز نشر اِسراء.  
    7. جوادی آملی، عبدالله (1388ه.ش)، تفسیرموضوعی قرآن کریم(قرآن در قرآن)، قم، مرکز نشر اِسراء.
    8. حجازی، محمد محمود (1413ه.ق)، التفسیرالواضح، بیروت، دارالجیل الجدید.
    9. حسینی همدانی، سید محمدحسین (1404ه.ق)، انوار درخشان، تهران، کتابفروشی لطفی. 
    10.  حیدری، سید کمال (1427ه.ق)، اصول التفسیروالتأویل، قم، دارفراقد.
    11.  زحیلی، وهبه بن مصطفی (1418ه.ق)، التفسیرالمنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، بیروت، دارالفکر المعاصر.
    12.  سبحانی، جعفر (1414، ه.ق)، المحصول فی علم الاصول، قم، موسسه الامام الصادق ع.
    13.  سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله (1419ه.ق)، ارشاد الاذهان الی تفسیرالقرآن، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات.
    14.  سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله (1406ه.ق)، الجدید فی تفسیرالقرآن، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات.
    15.  سید قطب، ابن ابراهیم شاذلی (1412ه.ق)، فی ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق.
    16.  شیروانی، علی(1378ش)، کلیات فلسفه، قم، دارالثقلین.
    17.  صادقی تهرانی، محمد (1365ه.ش)، الفرقان فی تفسیرالقرآن بالقرآن، قم، انتشارات فرهنگ اسلامی.
    18.  طباطبایی، سید محمد حسین (1403ه.ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت، اعلمی.
    19.  طوسی، محمد بن حسن (1418ه.ق)، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
    20.  طبرسی، فضل بن حسن (1372ه.ش)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
    21.  طبری، محمد بن جریر (1412ه.ق)، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت، دارالمعرفه.
    22.  طیب، سید عبدالحسین (1378ه.ش)، اَطیب البیان فی تفسیرالقرآن، تهران، انتشارات اسلام.
    23.  فاضل لنکرانی، محمد (1428ه.ق)، مدخل التفسیر، قم، اعتماد.
    24.  فرامرز قراملکی، اَحد (1388ه.ش)، روش شناسی مطالعات دینی، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
    25. فرامرز قراملکی، اَحد (1385ه.ش)، اصول و فنون پژوهش در گُسترۀ دین پژوهی، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ قم.
    26.  فرانکنا، ویلیام کِی (1383ه.ش)، فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ هادی صادقی، قم، کتاب طه.
    27.  فضل الله، سید محمد حسین (1419ه.ق)، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک للطباعه والنشر.
    28.  فیض کاشانی، ملامحسن (1415ه.ق)، تفسیرالصافی، تهران، انتشارات الصدر.
    29.  فیض کاشانی، ملامحسن (1418ه.ق)، الاَصفی فی تفسیرالقرآن، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
    30.  قمی مشهدی، محمد بن محمد رضا (1368ه.ش)،تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
    31.  مدرسی، سید محمد تقی (1419ه.ق)، من هُدی القرآن، تهران، دار محبی الحسین(ع).
    32.  مشکینی، علی (1367ه.ش) اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، قم، نشر الهادی.
    33.  مصباح یزدی، محمدتقی (1386ه.ش)، فلسفۀ اخلاق، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل.
    34.  مطهری، مرتضی (1378ه.ش)، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا.
    35. معرفت، محمد هادی (1412ه.ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم، انتشارات جامعۀ مدرسین.
    36.  مغنیه، محمدجواد (1424ه.ق)، تفسیرالکاشف، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    37.  مکارم شیرازی، ناصر (1413ه.ق)، انوارالفقاهه،کتاب البیع، قم، مدرسه الامام الامیرالمؤمنین(ع).
    38.  مکارم شیرازی، ناصر (1390ه.ش)، دائره المعارف فقه مقارن، قم، انتشارات امام­علی­بن ابی­طالب(ع).
    39.  مکارم شیرازی، ناصر (1416ه.ق)، انوارالاصول، قم، انتشارات نسل جوان.
    40.  موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی (1431ه.ق)، مواهب الرحمن فی تفسیرالقرآن، قم، دارالتفسیر.