نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، تهران.

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

1022034/isqs.2020.5089

چکیده

اخباریون در فهم و استنباط احکام و مسائل‌شرعی از قرآن‌کریم، نه تنها برای ظواهر آن اعتباری قائل نیستند، بلکه معتقدند که عقولِ‌بشری غیرِمعصوم، صلاحیت و استعداد فهم‌ظواهرآیات را ندارند. این مسأله باعث طرح بحث‌های متعدد از سوی موافقان و مخالفان آن شده است؛ اینکه خاستگاه‌دیدگاه اخباریه در این‌خصوص چیست؟ مسأله‌ای است که در فهم‌دقیق نظر ایشان، دارای اهمیت بوده و در این اثر بدان پرداخته شده است؛ لذا این پژوهش برآن است تا دیدگاه اخباریه را در مسأله حجیت-ظواهرقرآن‌کریم مورد بحث و بررسی قرار داده و سپس با تمرکز بر نظرات مندرج در کتاب الفوائدالمدنیه، مبانی و ریشه اعتقاد ایشان در قول به عدم‌حجیت‌ظواهرقرآن را مورد نقد علمی قرار داده و درمقابل، حجیت‌ظواهر آیات را به اثبات رساند. رویکرد پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و در جمع‌آوری مطالب آن و دستیابی به استنادات و استدلالات این مکتب فکری، از روش اسنادی و کتابخانه‌ای استفاده شده است؛ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مبانی‌محوری ایشان در قول به عدم‌حجیت‌ظواهر-آیات، یکی اختصاصی دانستن مسأله فهم قرآن و دیگری عدم‌حجیت‌عقل در فهم ظواهر آیات می‌باشد که در این نوشتار به بررسی و نقد آن پرداخته شده، ضمن اثبات قابل‌فهم‌بودن قرآن برای همگان و حجیت عقل در این خصوص، حجیت ظواهر آیات نیز به اثبات خواهد رسید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of the Akhbaris Viewpoint of the lack of authenticity of appearances of the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • sohrab morovati 1
  • mohsen hasanvandi 2

2 -دانشجوی دکتری دانشگاه ایلام

چکیده [English]

  In understanding and deducting the rules and issues of the Shari'ah from the Holy Qur'an, the Akhbaris not only do not give credit to its appearances, but also believe that the innocent human intellects do not have the competence and talent to understand the appearances of the verses . This has led to many debates among proponents and opponents; what is the origin of the Akhbaris Viewpoint in this regard? It is an issue that is important in the accurate understanding of their opinion and is addressed in this work; Therefore, this study aims to discuss the views of the Akhbaris on the  issue of the authenticity of the appearances of the Holy Quran and then scientifically criticize the principles and roots of their belief in the promise of lack of the authenticity of the appearances of the Quran by focusing on the opinions contained in the Al-Fawaid al-Madniyyah On the contrary, it proved the authenticity of the appearances of the verses. The research approach is descriptive-analytical and in the collection of its contents and the achievement of citations and arguments of this school of thought, documentary and library methods have been used;
The findings of the research show that their central principles in the promise of  lack of authenticity of the appearances of the verses, one is to consider the issue of understanding the Qur'an and the other is the lack of rationality in understanding the appearances of the verses, which is examined and criticized in this article. Proof that the Qur'an is comprehensible to all and the authority of reason in this regard, the authority of the appearances of the verses will also be proved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • appearances of the Holy Quran
  • authenticity
  • lack of authenticity
  • Akhbaris
قرآن­کریم، مترجم: محمدمهدی فولادوند.
2- استرآبادی، محمدامین، (1426ق)، الفوائدالمدنیه و الشواهدالمکیه، قم: دفتر نشراسلامی­حوزه­علمیه.
3- اسفندیاری، محمّد، (1376ش)، خمود و جمود: تحقیقی درباره تحجّر فکری و تحجّر عملی، تهران:  نشر باز.
4- بهشتی، ابراهیم، (1391ش)، اخباریگری (تاریخ و عقاید)، قم: دارالحدیث.
5- جلالیان، حبیب­الله، (1378ش)، تاریخ تفسیر قرآن کریم، تهران: اسوه.
6- جلالی­زاده، جلال، (1387ش)، مبادی و اصطلاحات اصول فقه، تهران: نشر احسان.
7- حائری­اصفهانی، محمدحسین بن عبدالرحیم، (1404ق)، الفصول الغرویه فی ­الاصول الفقهیه، تهران: دار إحیاء العلوم­الاسلامیه.
8- خویی، سید ابوالقاسم، (1371ش)،  بیان در علوم و مسائل کلی قرآن، مترجم: هاشم هاشم زاده هریسی و محمدصادق نجمی، تهران: وزارت ارشاد.
9- سبحانی، جعفر، (1388ش)، الوسیط فی اصول ­الفقه، مترجم: عباس زراعت، تهران: دانش­پذیر.
10- شاکر، محمدکاظم، (1374ش)، مبانی و روشهای تفسیری، قم: مرکز جهانی­علوم­­اسلامی.
11- طباطبایی، محمدحسین، (1374ش)،  المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: محمدباقر موسوی­همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
12- ــــــــــــ، (1387ش)، قرآن در اسلام، قم: دفتر انتشارات­اسلامی.
13- طوسی، محمدبن­الحسن، (1407ق)، تهذیب­الاحکام، تهران: دارالکتب­الاسلامیه.
14- کرکی، حسین بن شهاب­الدین، (بی­تا)، هدایه­الأبرار إلی طریق الأئمه­الأطهار(علیهم­السّلام)، بی­جا: بی­نا.
15- کلینی، محمدبن­یعقوب، (1429ق)، الکافی، قم: دارالحدیث.
16- مطهری، مرتضی، (1368ش)، اسلام و مقتضیات زمان، تهران: صدرا.
17- ــــــــــ، (1366ش)، ده گفتار، تهران: صدرا.
18- معرفت، محمدهادی،­ (1374ش)، آموزش­علوم قرآن: ترجمه ­التمهید فی­علوم­ القرآن، قم: سازمان –تبلیغات­اسلامی.
19- ــــــــــ، (1379ش)، تفسیر و مفسران، قم: مؤسسه فرهنگی تمهید.
20- میرباقری، محسن، (1385ش)،  ظاهر قرآن؛ باطن قرآن، تهران: نشر محمد(ص).             
21- نجارزادگان، فتح­الله، (1383ش)، تفسیر تطبیقی، قم: مرکز جهانی­علوم­اسلامی.
22- وحیدبهبهانی، محمدباقر بن­محمد ­اکمل، (1415ق)، الفوائدالحائریه، قم: مجمع الفکرالإسلامی.
23- دایره­ المعارف تشیع، (1391ش)، تهران: حکمت.