نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا ؛ دانشکده علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات عربی

2 دانشگاه بوعلی سینا . دانشکده علوم انسانی. گروه زبان و ادبیات عرب.

10.22034/isqs.2022.39941.1907

چکیده

در قرآن و نهج‌البلاغه استعاره‌های مفهومی متعددی برای معرفی زندگی به کار رفته است؛ از جمله استعاره‌ گیاه انگاری که به شکل متنوع برای ترسیم ابعاد زندگی مورد استفاده قرار گرفته است. در پژوهش حاضر که به روش تحلیلی – توصیفی انجام شده، تلاش شده است با استفاده از اصول استعاره مفهومی، فرافکنی حوزه مبدأ "گیاهان" بر حوزه مقصد "زندگی" در متن قرآن و نهج‌البلاغه بررسی قرار شود تا مشخص گردد که در متن قرآن و نهج‌البلاغه چه مفاهیمی از حوزه مبدأ "گیاهان" بر حوزه مقصد "زندگی" فرافکنی شده است؟ مهمترین نگاشت‌های حاصل از این فرافکنی چه می‌باشند؟ استفاده از استعاره مفهومی "زندگی زراعت است" چه تأثیری در تبیین دیدگاه اسلامی نسبت به زندگی دارد؟
نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد در متن قرآن و نهج‌البلاغه از طریق گیاه‌انگاری، تناظری بین زندگی و گیاهان و اصطلاحات مربوط به آن ایجاد شده است که مربوط به سیر حرکت انسان از تولد تا مرگ و رسیدن به مقصد نهایی زندگی است. استعاره‌های رویشی و گیاه‌انگاری در متن قرآن و نهج‌البلاغه در نهایت تأییدکننده این عقیده هستند که دنیا مزرعه آخرت است و هر چه درآن انجام دهی در آخرت نتیجه‌اش را خواهی دید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The function of plantification in objectifying the concept of "life" in the text of Quran and Nahj al-Balaghah

نویسندگان [English]

  • morteza ghaemi 1
  • Akhtar Zolfaghari 2

1 Bu Ali Sina University - Faculty of Humanities - Department of Arabic Language and Literature

2 Bu Ali Sina University . Faculty of Humanities. Department of Arabic Language and Literature.

چکیده [English]

There are a lot of conceptual metaphor for introducing “life” in Quran and Nahj al-Balaghah; including the metaphor of plantification that has been used in various ways to draw dimensions of life. This analytical-descriptive study tried to use the concepts of conceptual metaphor to analyze the projection of the source domain of "plants" on the target domain of the "life" in the text of Qur'an and Nahj-ol-Balaghah, in order to clarify that in the text of Quran and Nahj al-Balaghah which concepts of the source domain of “plants” projected on the target domain of “life”. What are the most important mappings of this projection process? And what is the role of using the conceptual metaphor of "life is agriculture" in explaining the Islamic perspective toward life?
The results of this study showed that in the text of Qur'an and Nahj al-Balaghah through plantification, a variation between life and plants and related terms has been created which is related to the movement of human being from birth to death and reaching the final destination of life. .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Nahj al-Balaghah
  • Conceptual metaphor
  • Plantification
  • Life
قرآن کریم.
ابن‌میثم بحرانی، کمال‌الدین میثم (1389)، شرح نهج‌البلاغه، ترجمۀ محمد‌صادق عارف و دیگران، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
ابوحیان، محمدبن یوسف (1420)، البحر المحیط فى التفسیر، بیروت: دار الفکر.
انصاریان، حسین (1393)، ترجمۀ قرآن کریم، تهران: سازمان دار القرآن کریم، نشر تلاوت.
الراغب الاصفهانی، ابی‌القاسم الحسین‌بن محمد (لاتا)، المفردات فی غریب القرآن، ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز.
زمخشرى، محمودبن عمر (1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فى وجوه التأویل، بیروت: دار الکتاب العربی.
صفوی، کورش (1379)، درآمدی بر معنی‌‌شناسی، تهران: سورۀ مهر.
طباطبایى، محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم: دفتر انتشارات اسلامى.
طبرسى، فضل‌بن حسن (بی‌‌تا)، ترجمۀ تفسیر مجمعالبیان، تهران: فراهانى.
عاملى، ابراهیم (1360)، تفسیر عاملى، تهران: کتاب‌فروشى صدوق.
فتوحی، محمود (1392)، سبک‌‌شناسی: نظریه‌‌ها، رویکردها، و روش‌‌ها، تهران: سخن.
فخر رازى، محمدبن عمر (1420)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
قرائتى، محسن (1388)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن.
کوچش، زلتن (1393)، مقدمه‌‌ای کاربردی بر استعاره، ترجمۀ شیرین پورابراهیم، تهران: سمت.
کوچش، زلتن (1394)، استعاره در فرهنگ؛ جهانی‌‌ها و تنوع، ترجمۀ نیکتا انتظام، تهران: سیاهرود.
لیکاف، جورج و مارک جانسون (1394)، استعاره‌‌هایی که با آن زندگی می‌‌کنیم، ترجمۀ شیرین پورابراهیم، تهران: علم.
مغنیه، محمدجواد (1979)، فی ظلال نهج‌البلاغه، بیروت ـ لبنان: دار العلم للملایین.
مکارم شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.