نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محمدحسین اخوان طبسی ¹
• محمدمهدی فرهی ²
• حسین شجاعی ³

¹ پژوهشگر مرکز مطالعات میان رشته ای قرآن کریم جهاد دانشگاهی، دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس.

² دانش‌آموخته دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران.

³ پژوهشگر مرکز مطالعات میان رشته ای قرآن کریم جهاد دانشگاهی؛ دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران.

چکیده

ماده ثلاثی «وسط»، ماده‌ای است که با صورت‌های مختلف در قرآن کریم به‌کار رفته و مهمترین کاربرد آن در مفهوم «أمت وسط» (بقره/143) بازتاب یافته است. لغت‌شناسان برای این ماده دو معنای مجزا (میانه/ برتر) و برخی معانی حاشیه‌ای دیگر ذکر کرده‌‌اند. مفسران قرآن کریم نیز مبتنی بر این معانی، نظرات مختلف و گاه متشتتی را در ذیل آیات مربوطه، به‌ویژه امت وسط ابراز داشته‌اند. معانی‌ای چون عدل، برگزیده، میانه‌روی و یا واسطه میان امت و پیامبر (ص)، مهمترین این نظرات هستند. پژوهش حاضر با استفاده از روش ریشه‌شناسی واژگان، همزادهای وسط در زبان‌‌های سامی را مطالعه کرده تا مؤلفه‌های معنایی در ریشه وسط کشف و آشکار گردد و بر اساس آن، میان اقوال داوری شود. این پژوهش به این نتیجه دست یافت که ماده وسط در زبان عربی، یک مشترک لفظی است که خود برگرفته از دو ریشه‌ی کاملا مجزا با دو معنای کاملا متفاوت است. این ماده در ترکیب «امت وسط» نه معنای میانه یا معتدل، که معنای «توانمند، پیشرو و متقدر» را دارد.

کلیدواژه‌ها

• قرآن کریم
• وسط
• امّت وسط
• ریشه‌شناسی
• اشتراک لفظی
• زبان‌های سامی

عنوان مقاله [English]

Etymology of the root "WSṬ" in Semitic languages and the reinterpretation of the concept of "Ummat-e Wasaṭ" in the Holy Quran based on it

نویسندگان [English]

• mohammad hossein akhavan tabasi ¹
• mohammadmahdi farrahi ²
• hossein shojaei ³

¹ Researcher of the Center for Interdisciplinary Quranic Studies, Jihad Daneshgahi; Ph.D student of Quran and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University.

² Ph.D. in Qur'an and Hadith Sciences, University of Tehran.

³ Researcher of the Center for Interdisciplinary Quranic Studies, Jihad Daneshgahi; Ph.D student of Quran and Hadith Sciences, University of Tehran.

چکیده [English]

The root "WSṬ" is a root that is used in various forms in the Holy Quran, and its most important use is reflected in the concept of "ummat-e wasaṭ"(Baqarah/143). The lexicographers have mentioned two separate meanings (middle/superior) and some other marginal meanings for this root. The commentators of the Holy Quran have also expressed different and sometimes scattered opinions based on these meanings under the relevant verses, especially about the ummat-e wasaṭ. Meanings such as justice, chosen one, moderation or mediator between the Ummah and the Prophet (PBUH) are the most important of these opinions. The present research, using the method Etymology, has studied cognates of “wasaṭ” in Semitic languages in order to discover and reveal the semantic components in the root WSṬ and judge between the opinions based on it. This research came to the conclusion that the root WSṬ in Arabic is a Homonymy that is derived from two completely separate roots with two completely different meanings. This root in the phrase "Ummat-e Wasaṭ" does not mean middle or moderate, but means "powerful, leading and superior".

کلیدواژه‌ها [English]

• Holy Quran
• WST
• Ummat wasat
• Etymology
• Homonymy
• Semitic Languages