پژوهشی
ریشه‌شناسی ماده «وسط» و بازخوانی کاربردهای آن در آیات قرآن کریم

محمدحسین اخوان طبسی؛ محمدمهدی فرهی؛ حسین شجاعی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 21-1

https://doi.org/10.22034/isqs.2022.41754.1991

چکیده
  ماده ثلاثی «وسط»، ماده‌ای است که با صورت‌های مختلف در قرآن کریم به‌کار رفته و مهمترین کاربرد آن در مفهوم «أمت وسط» (بقره/143) بازتاب یافته است. لغت‌شناسان برای این ماده دو معنای مجزا (میانه/ برتر) و برخی معانی حاشیه‌ای دیگر ذکر کرده‌‌اند. مفسران قرآن کریم نیز مبتنی بر این معانی، نظرات مختلف و گاه متشتتی را در ذیل آیات مربوطه، ...  بیشتر

پژوهشی
بررسی اسمای نیکوی خداوند و کارکردهای آن در شاهنامه فردوسی با تأکید بر فرهنگ اسلامی

رضا شجری؛ الهام عربشاهی کاشی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 60-23

https://doi.org/10.22034/isqs.2022.34127.1681

چکیده
  معرفت وجود، مقدمۀ رسیدن به معرفت الهی است؛ صفات حیات، ‌علم، ‌اراده و قدرت از مهم ترین مراتب وجود و در شمار امهات اسماء‌ یا مفاتیح غیب اند. برخی محققان، صفات سمع، بصر و کلام را نیز بر آن افزوده و معتقدند بدون این صفات، معنای ربوبیت تمام نیست. فردوسی شاعری موحد بوده که در لابه لای رویدادهای خرد و کلان اساطیری، ‌تاریخی و پهلوانی به امهات ...  بیشتر

پژوهشی
در میانه‌ی «علوم» و «معارف»، پژوهشی در تحولات رشته و برنامه درسی علوم قرآن و حدیث از 1365 تا 1395

مریم قبادی؛ هادی رهنما

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 107-61

https://doi.org/10.22034/isqs.2022.43678.2076

چکیده
  هدف این پژوهش دستیابی به تبیینی تاریخی از برنامه آموزشی رشته دانشگاهی علوم قرآن و حدیث در نظام رسمی آموزش عالی ایران است. به این منظور، پیدایی و سیر تغییرات این رشته در بازه 1365 تا 1395 بر پایه داده‌های تاریخ شفاهی و تحلیل اسناد برنامه‌های ‌درسی مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)، بررسی شده است. در دهه نخست ...  بیشتر

پژوهشی
معنا‌‌شناسی واژۀ «صلح» در قرآن کریم با تکیه بر روابط هم‌نشینی و جانشینی

فاطمه گنجی؛ محمد جعفری هرندی؛ فاطمه حسینی میر صفی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 136-109

https://doi.org/10.22034/isqs.2022.43175.2063

چکیده
  واژۀ صلح یکی از مفاهیم بنیادین در قرآن کریم به شمار می رود. لذا بررسی واژه ی صلح در دامنه ی علم  معنا شناسی وگونه شناسی مفهومی صلح و مشتقات آن، اهمیت بسیاری دارد.به عبارتی دیگر ، بررسی معنای واژگان قرآنی با کمک علوم دیگر(بررسی میان رشته ای ) فرصتی برای کنکاش بیشتر محتوای معارف الهی است. بر اساس همین ضرورت سوال اصلی پژوهش این است که صلح ...  بیشتر

پژوهشی
کارکرد تفسیر اجتماعی با تأکید بر آرای مفسران شیعه

مریم محبی پور؛ مجید معارف؛ سید محمد علی ایازی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 161-137

https://doi.org/10.22034/isqs.2022.41916.1999

چکیده
  مسائل ونیازهای اجتماعی، جهان اسلام در قرن معاصر به ویژه مفسران اجتمـاعی شیعه را بـه چاره اندیشی واداشت. این مفسران با شناخت نیازها و مسائل جامعه اسلامی، درمان را در بازگشت به قرآن و مراجعه به تفسیر با نگرش اجتماعی و مسائل روز به گونه­ای کـه پاسخ­گوی نیازهای زمانه باشد، یافتند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی کارکرد تفسیر اجتماعی است ...  بیشتر

پژوهشی
تأملی در سبک زندگی توحیدی برپایهٔ معناشناسی واژهٔ «آیه» در قرآن کریم

مهدی نوری افشان؛ حامد فتوت احمدی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 197-163

https://doi.org/10.22034/isqs.2022.41690.1990

چکیده
  زیستن به سبک زندگی توحیدی که اساس آن ایمان به یگانگی خداوند و معاد باشد و رفتارهایی بر مبنای چنین باوری صورت پذیرد، همان قدم‌نهادن در صراط مستقیم و یک اصل برای انسان‌های خدامحور است. یکی از کلیدواژه‌های فهم این سبک از زندگی در قرآن واژهٔ «آیه/آیات» است. مطالعهٔ معناشناختی این واژه با رویکرد معناشناسی ساختگرا و با بهره‌گیری ...  بیشتر