مطالعات قرآنی
هادی ساعدی؛ مجید معارف
چکیده
از منظر علامه طباطبایی سوره مجموعه‌ای از آیات با غرض معین اطلاق می‌شود. غرض به معنای مقصود خداوند از نزول سوره، اصلی‌ترین محور معرفی و شناخت سوره و عامل تمایز میان سوره‌هاست. با توجه به اهمیت موضوع غرض سورهها و تأکید علامه بر این موضوع، این تحقیق به بررسی خصوصیات غرض و کارکردهایش در خلال تفسیر آیات و سورهها در المیزان فی تفسیر ...
بیشتر
از منظر علامه طباطبایی سوره مجموعه‌ای از آیات با غرض معین اطلاق می‌شود. غرض به معنای مقصود خداوند از نزول سوره، اصلی‌ترین محور معرفی و شناخت سوره و عامل تمایز میان سوره‌هاست. با توجه به اهمیت موضوع غرض سورهها و تأکید علامه بر این موضوع، این تحقیق به بررسی خصوصیات غرض و کارکردهایش در خلال تفسیر آیات و سورهها در المیزان فی تفسیر القرآن پرداخته است. در این تحقیق مشخص شد غرض می‌تواند حالت‌های متعدد (اصلی و تبعی) داشته و یا اینکه دارای مراتب و سطوح مختلف باشد. همچنین کشف غرض سورهها در کارکرد برون‌سوره‌ای، عامل تبیین تمایز سورهها، تعیین ارتباط میان سورهها و جایگاه سورهها به نسبت یکدیگر است. در بررسی‌های درون سوره‌ای می‌توان، ابعاد یکپارچگی ادبی و کلامی آیات یک سوره و پیوستگی‌های غیرخطی موجود در ساختار سوره را به کمک غرض و با محوریت آن کشف نمود. پیوستگی‌های غیر خطی شامل ارتباط جملات معترضه، ارتباط‌های حُکمی میان آیات، تطفّل و بیان زیرموضوعات یک موضوع، و تناسب داستان‌ها و بسمله سوره با غرض سوره. کارکرد مهم دیگر غرض در تفسیر آیات در موضوعات استخراج مفهوم واژگان آیات، تعیین مصادیق آیات، تحلیل ادبی آیات و بررسی وجه تمایز تفسیر دو آیه مشابه در دو سوره متفاوت، قابل مشاهده است.
مریم محبی پور؛ مجید معارف؛ سید محمد علی ایازی
چکیده
مسائل ونیازهای اجتماعی، جهان اسلام در قرن معاصر به ویژه مفسران اجتمـاعی شیعه را بـه چاره اندیشی واداشت. این مفسران با شناخت نیازها و مسائل جامعه اسلامی، درمان را در بازگشت به قرآن و مراجعه به تفسیر با نگرش اجتماعی و مسائل روز به گونهای کـه پاسخگوی نیازهای زمانه باشد، یافتند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی کارکرد تفسیر اجتماعی است ...
بیشتر
مسائل ونیازهای اجتماعی، جهان اسلام در قرن معاصر به ویژه مفسران اجتمـاعی شیعه را بـه چاره اندیشی واداشت. این مفسران با شناخت نیازها و مسائل جامعه اسلامی، درمان را در بازگشت به قرآن و مراجعه به تفسیر با نگرش اجتماعی و مسائل روز به گونهای کـه پاسخگوی نیازهای زمانه باشد، یافتند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی کارکرد تفسیر اجتماعی است که با روش تحلیل محتوا و با مطالعه تفاسیر اجتماعی مفسران شیعه صورت میپذیرد. این رویکرد تفسیری در چهارچوب مواجهه جهان اسلام با مسائل اجتماعی در قرن اخیر صورت گرفته است. و مهمترین کارکرد این تفسیر در رویکرد مفسران عبارتست از: پاسخگو بودن قرآن در مسائل اجتماعی، رونق مطالعات فرهنگی و انسانشناسی، نظریهپردازی در مسائل اجتماعی، تدوین نظام و سنتهای الهی، استخراج قواعد فقه اجتماعی ، تحلیل یررسی آسیب های اجتماعی و......در نتیجه این تحولات رخ داده در اندیشۀ مفسران اجتماعی شیعه باعث گردید، قرآن کریم براساس نیازهای روز تبیین گردد و لایههای معرفتی بیشتری از قرآن شناسایی گردد.
