نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

از جمله اهدافِ تفسیرِ مبتنی بر تکثر معنا، نظریه‎‎ی ارزش افزایی در تفسیر هرمنوتیکی متون است. یک تفسیر ارزش افزا، دامنه‎ای از احتمالات تفسیری را به‌سوی متن روانه می‎دارد تا ارزش اعتبار ادبیِ آن را به‌حد اعلا رسانده و آشکار نماید. در مقابل فواید مترتبی نظیر ویژگی‌های منحصربه‌فرد متنی نظیر ظرفیت‌های زبانی، امکانات بالقوة معنایی متن، تأثیرپذیری خوانش متن از دایرة‌المعارف خواننده و اطلاعات عصری آن، مشکل عمده‎ی چنین رویکردی در هرمنوتیک پسامدرن، بی‌اعتنایی به‌قصد مؤلف به‌عنوان تنها فاکتور تعیّن بخش معنای متن است. ازاین‌رو نظریه‎ی ارزش افزایی به‌طور مطلق امکان طرح در همه‎ی متون را نخواهد داشت؛ بنابراین پژوهش فوق که به شیوه‎ی توصیفی-تحلیلی همراه با گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای انجام‌گرفته است می‎کوشد  با طرح فرضیه‎ی « ارزش افزایی قصدی گرا » تعدّد معانی برداشت‌شده از قرآن را در عین ملتزم بودن به‌قصد ماتن اثبات نماید و در پی نفی توأمان «وحدت معنایی مبتنی بر قصدی گرایی انحصاری» و «کثرت معنایی مبتنی بر ذهنی‎گرایی افراطی» برآید و روش تفسیری جدیدی را برای تفاسیر متون به خصوص متن مقدس قرآن ارائه نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of the theory of value maximizing added in the study of Holy texts

نویسنده [English]

  • samane alavi

Doctor of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Among the goals of multiple-meaning-based interpretation, the theory of value maximizing is in the Hermeneutics interpretation of texts. A value maximizing interpreter draws a range of interpretive possibilities to the text, to the point of highlighting the value of its literary validity.
In contrast to the benefits of multithreading like unique textual features such as linguistic capacities and potentially semantic features of the text, and the effect of reading the text from the reader's encyclopedia and its contemporary information. The major problem of such an approach in postmodern hermeneutics is the disregard of the author's intention as the only determinant of the meaning of the text. Hence, the theory of value maximizing does not have the capability to be mentioned in all texts. Therefore, the above-mentioned study, which is carried out in a descriptive-analytical manner with the gathering of documentary and paperwork, attempts to construct a hypothesis of " Intentionalism value maximizing theory " in the face of the simultaneous negation of "monolithic unity based on monopolistic nomadism" And "plurality of meaning based on radical subjectivity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hermeneutics
  • Value maximizing
  • endless
  • Axial text
  • Axial interpreter
قرآن کریم (1391)، ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی، تهران: مؤسسۀ قاصدک شهرک.
نهج‌البلاغه (1351)، علی‎نقی فیض الاسلام، تهران: مطبعة الصدوق.
ابن‌سینا، حسین‌بن عبد‌الله‏ (1908)، رسائل ابن‌سینا، قاهره: المطبعة الهندیه.
ابن‌فارس، احمد (1415)، معجم المقاییس فی اللغۀ، بیروت: دار الفکر.
احمدی، بابک (1380)، ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.
پاکتچی، احمد (1394)، فقه الحدیث مباحث نقل به معنا، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
پالمر، ریچارد (بی‎تا)، علم هرمنوتیک، محمد‌سعید حنایی، کاشان: هرمس.
حامد ابوزید، نصر (1383)، نقد گفتمان دینی، ترجمۀ حسن‌یوسفی اشکوری و محمد جواهر‌کلام، تهران: یادآوران.
حر عاملی، محمد‌بن حسن (1409)، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسۀ آل‌ البیت لاحیاء التراث.
حسنی، حمیدرضا (1393)، عوامل فهم متن در دانش هرمنوتیک و علم اصول استنباط ازدیدگاه پل ریکور و محقق اصفهانی، تهران: هرمس.
حسومی، ولی‌الله (1392)، «تحلیل زبان ادبی قرآن با تکیه بر نقد نظریۀ جدایی زبان ادبی از زبان عادی»، نقد و نظر، س 18، ش 4.
سلدن، رامان و پیتر ویدوسون (1392)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: طرح نو.
طباطبایی، محمدحسین (بی‎تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: منشورات جماعة المدرسین فی الحوزۀ العلمیۀ.
طبرسی، فضل‌بن الحسن (1372)، مجمع‌ البیان، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
طیب حسینی، سیدمحمود (1388)، چندمعنایی در قرآن کریم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
عابدی سرآسیا، علیرضا (1394)، «زبان قرآن و امکان‌سنجی طرح نظریۀ ارزش‌افزایی در تفسیر قرآن»، در: سومین همایش ملی زبانشناسی و آموزش زبان فارسی؛ چشم‌انداز پژوهش در قرن 21، مشهد مقدس.
عابدی سرآسیا، علیرضا (1396)،هرمنوتیک و اصول فقه؛ درآمدی بر قصدی‌گرایی، مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی.
علوی، ثمانه (1396)، ارزش‌افزایی ازمنظر هرمنوتیک و کاربرد آن در متون دینی (با تأکید بر آیات و روایات فقهی)، پایان‌نامۀ دکتری، مشهد: دانشگاه فردوسی.
فیض کاشانی، ملا‌محسن (1418)، الاصفی فی تفسیر القرآن، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
قائمی‌نیا، علیرضا (1393)، بیولوژی نص: نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن، قم: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
کلینی، محمد (1365)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامی.
مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الانوار، بیروت: مؤسسة الوفا.
مکارم شیرازی، ناصر (1421)، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: مدرسۀ امام علی‌بن ابی‌طالب (ع).
نصری، عبدالله (1389)، راز متن (هرمنوتیک، قرائت‌پذیری متن و منطق فهم دین)، تهران: نشر مرکز مطالعات و انتشارات آفتاب توسعه.
واعظی، احمد (1390)، نظریۀ تفسیر متن، تهران: مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ‎ اسلامی.
واعظی، اصغر (1392)، «قصد‌گرایی دربرابر استقلال معناشناختی»، پژوهش‌های ادبی، ش 41.
 
Burthes, Roland (1976), The Pleasure of the text, Richard Miller (trans.), New York: Hill and Wang.
Burthes, Roland (1995), The Death of the Author, Published in Authoership from Plato to Postmodernity: A Reader, Sean Burk (ed.), Edinburgh: Edinburgh University.
Davies, Stephen (2006),“Author's Intentions, Literary Interpretation, and Literary Value”, In The British Gournal of Aesthetics.
Eco, Umberto (1992), Interpretation and over Interpretation, Stefan Collini (ed.), Cambridge: Cambridge University.
Hans - Georg (2008), “Aesthetics and Hermeneutics”,In Philosophical Hermeneutics,David E.L (ed.), Berrkelely Los Angles and London: University of California: Paperback Printing.
Hirsch, Eric D. (1976), Validity in Interpretation, YALE University
Osborne Grant, R. (1991), The Hermeneutical Spiral, Intervarsity Hermeneutical Spiral, Intervarsity.
Ricoeur, Paul (1981), Hermeneutic and the Human Sciences, (HHS), Cambridge: Cambridge University.