مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی

پژوهشی تاریخی تطبیقی از « استکبار و تکبُّر » در زبان‌های عبری، سریانی و عربی با تکیه بر قرآن و عهدین

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

وفادار کشاورزی 1
محمد علی همتی 2

1 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده مطالعات تطبیقی قرآن شیراز

2  استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده مطالعات تطبیقی قرآن شیراز

چکیده
خود­برتر­بینی و رفتار کبر‌ورزانه‌ی انسان در برابر خدواند یا مخلوقات او یکی از رذایل اخلاقی است که در قرآن با واژه‌ی «استکبار» و مشتقاتش و در عهدین با واژگان متعددی بیان شده­است. برای شناخت ابعاد گسترده‌ی این مفهومِ کلیدی لازم است واژگان مربوط به آن در کتب مقدس، واژه­شناسی و معنا­شناسی ‌‌شود و عوامل، ویژگی‌ها و فرجام کار آنان که به این رذیله‌ی اخلاقی دچار می‌شوند، تبیین گردد. این جستار به روش تحلیلی- تطبیقی به واژه­شناسی و معنا­شناسی استکبار و تکبّر در عهدین و قرآن پرداخته، عوامل به وجود آورنده‌ی آن را در انسان از طریق آیات هر کدام از کتب مقدس بررسی نموده و با تحلیل ویژگی‌های مستکبران و متکبّران به بیان فرجام شوم آنان از دیدگاه کتب مقدس پرداخته­است. در کتب مقدس واژگان متعددی این مفهوم را بیان نموده، عواملی تقریبا مشابه چون پیروی از هوای نفس، احساس بی­نیازی و فراموشی قدرت خداوند، زمینه ساز آن و صفاتی چون ادعای خدایی، استهزا و انکارِ اصول اعتقادی به عنوان صفات ایشان و فرجام شومی نظیر گمراهی و هلاکت در دنیا، محرومیت از بهشت و خسران ابدی به عنوان مجازات آنان ذکر شده­است، هر چند که این مفهوم با تمام ابعادش، در قرآن نمودی ژرف‌تر و گسترده‌تر یافته است.

کلیدواژه‌ها

قرآن
عهدین
استکبار
تکبر

عنوان مقاله English

A comparative study of arrogance in the Qur'an and the Bible

نویسندگان English

vafadar keshavarzi 1
mohammadali hemati 2
1 Assistant Professor of Quran University of Science and Education, Shiraz Faculty of Comparative Studies
2 Assistant Professor of Quran University of Science and Education, Faculty of Comparative Studies, Shiraz
چکیده English

The arrogance and proudly behavior of man against God or his creatures is one of the moral vices that are expressed in the Qur'an with the word "arrogance" and its derivatives and in the Biblical terms with numerous terms. To understanding the widespread dimension of this key concept, it is necessary The related vocabulary in the Bible Terminology and semantics. And the factors, attributes, and be explained end of The work of those who do this Bad attributes.This essay deals with the analytical-comparative methodology of terminology and semantics of arrogance in the Bible and the Qur'an and investigate The factors that create it in man through the verses of each of the holy books And by analyzing the characteristics of the arrogants. this concept is explained In the Holy books of various vocabulary. Factors identical, such as following concupiscence, The feeling of forgetfulness and forgetfulness of God's power are their attributes.

کلیدواژه‌ها English

Quran
the bible
arrogance
concupiscence
قرآن کریم.
ابن‌منظور، محمد‌بن ‌مکرم (1414 ق)، ‌لسان‌ العرب‌، بیروت: دارصادر.
ابوزید، نصر حامد (1396 ش)، دائرة‌المعارف قرآن، ج 4، ذیل مدخل «کبر»، ترجمۀ حسن رضایی هفتادر، سرویراستار جین دمن مک اولیف. تهران: حکمت.
ایزوتسو، توشیهیکو (1361 ش)، خدا و انسان در قرآن، ترجمۀ احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشارات.
ایزوتسو، توشیهیکو (1378 ش)، مفاهیم اخلاقیـ دینی در قرآن مجید، ترجمۀ فریدون بدره‌‌‌ای، تهران: فروزان‌روز.
جوهری، اسماعیل (1404 ق)، تاج اللغۀ و صحاح العربیۀ، بتحقیق احمد عبدالغفور عطار، لبنان: دار العلم للملایین.
راغب اصفهانی، حسین‌بن ‌محمد (1412 ق)، المفردات فی غریب‌ القرآن‌، بتحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق ـ بیروت: دار القلم و الدار الشامیۀ.
رهبر، محمدتقی (1362 ش)، استکبار و استضعاف از‌دیدگاه قرآن، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، چاپ پنجم، ج 16 و 17.
طباطبایى، محمدحسین (1374 ش)، المیزان فی تفسیر القرآن،‏ ترجمۀ محمد‌باقر موسوى، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، دفتر انتشارات اسلامى‏، چاپ پنجم، ج 8 و 17.
طبرسی، فضل‌بن حسن (1372 ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
قرشی، سید‌علی‌اکبر (1371 ش)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
کتاب مقدس (1388 ش)، تهران: مژدۀ عصر جدید.
ماسون، دنیز (1385 ش)، قرآن و کتاب مقدس، درون‌‌‌مایه‌‌‌های مشترک، ترجمۀ فاطمه‌سادات تهامی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهرودی.
مدرسی، سیدمحمدتقی (1419 ق)، من هدى القرآن، تهران: دار محبی الحسین.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1373 ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
منَّا، یعقوب اوجین (1975 م)، المطران، قاموس کلدانی عربی، بیروت: منشورات مرکز بابل.
 
Britanika, Encyclopedia Britanika (1995), USA, vol 4.
Costaz, S. J. Louis (2002), Dictionnaire Syriaqus - Français, Syriac-English Dictionary, قاموس سریانی، عربی , Third Edition, Beyrouth: Dar el- Machreq (دار المشرق).
Fitzmyer, Joseph A. (1979), “The Phases of  the Aramaic Language”,In A Wandering Aramean: Collected Aramaic Essays (SBLMS 25), Missoula, Mont: Scholars Press.
Gesenius, William (1882), A Hebrewn and English Lexicon of the Old Testament, Boston..
Margoliouth, M. R. S. (1903), A Compendius Syriac Dictionary, A Founded upon The Thesarus Syriacus of R. Payne Smith, Oxford: the Clarendon Press.
Peshitta (1905), The New Testament in Syriac, London: British and Foreign Bible Society.
Stanley, E. Porter (1993), “Did Jesus Ever Teach in Greek?” TynBul.
Strong, James (1890), A Concise Dictionary of the Words in the Hebrew Bible with their Renderings in the Authorized English Version, New York.
مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 2
تابستان 1398
صفحه 83-103

  • تاریخ دریافت 19 آبان 1398

صفحه اصلی

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

تماس با ما