نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه پیام نور گروه علوم قرآن و حدیث

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث پیام نور

3 استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 دانشیار دانشگاه پیام نور گروه فلسفه و حکمت اسلامی

5 استادیار دانشگاه پیام نور گروه علوم قرآن و حدیث

چکیده

یکی از مفاهیم ارزشی در قرآن ، مفهوم "خلود"است. این پژوهش با معناشناسی همزمانی مبتنی بر تحلیل روابط همنشینی، جانشینی و متقابل های واژگان خلود به بررسی مفهوم قرآنی وکشف لایه های معنایی آن می پردازد واژه "خلود" 79" بار در قرآن آمده که" 41" بار در مورد بهشتیان و"38 "بار در مورد جهنمی ها است ، تقریبا در"30" مورد آن ، واژه"خلود" با "ابد"همراه بوده که "3 "مورد آن در مورد خلود ابدی کفار معاند در جهنم می باشد. همنشینی مکرر واژه "ابد"با "خلود"بر لزوم جاودانگی هر دو گروه در بهشت وجهنم تأکید دارد. اما به دلیل همنشینی خلود با مشیت الهی درآیات" 105 تا 108 "سوره هود وآیه "128" سوره انعام وتقابل واژه خلود با واژه"احقاب" در آیه" 23" سوره نبأ، امکان خروج مؤمنین عاصی و کفار غیر معاند از جهنم امکان پذیر است.از نظر صرفی واژگان "خلود" در قرآن بیش تر به صیغه اسم فاعل جمع "خالدون ،خالدین " آمده که نشان می دهد ، دستگاه خلود بهشتیان مثبت،پویا ،حمع گرا و دستگاه خلود جهنمی ها منفی،ایستا و ایمان گریز است. نگاه اصلی قرآن به خلود ، این است که دروازه ایمان به روی انسان گشوده شود تا از عذاب جهنم رهایی و به بهشت دست یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Concept of khulud in Hell with a Simultaneous Semantic Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammadhadi Aminnaji 1
  • rezvan Hajisharafi 2
  • Abdulhadi Faghizadeh 3
  • naser mohamadi 4
  • zahra kheiroiahi 5

1 Professor university payame noor

2 student phd payame noor

3 professor university Tehran

4 professor university payam noor

5 professor university payam noor

چکیده [English]

One of the value concepts in the Qur'an is the concept of "khulud". This study examines the Qur'anic meaning and discovers its semantic layers with the simultaneous semantics based on the analysis of the relations of companionship, substitution and reciprocity of the words Khulud. The burden is on the people of Hell, in about 30 cases, the word "eternity" is associated with "eternity", and in "3" it is about the eternal eternity of the disobedient infidels in Hell. Khulud "emphasizes the necessity of immortality of both groups in heaven and hell. But due to the companionship of Khulud with the divine providence in verses" 105 to 108 "of Surah Hood and verse" 128 "of Surah An'am Therefore, it is possible for the disobedient believers and disobedient infidels to leave hell. The hegemon and the system of hellfire are negative, static and apostate.The main view of the Qur'an on holiness is that the gate of faith is opened to man to get rid of the torment of hell and reach paradise.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Hell
  • Khulud
  • semantic
  • syntagmatic
  • Paradigmatics
  • opposits
آذرنوش، آذرتاش (۱۳۸۴)، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی، تهران: نشر نی.
آرام، محمدرضا (1395)، «سیر فرجام‌شناسی در دین یهود»، قیم، ش 14.
آمدی، سیف‌الدین (۱۴۲۳ ق)، ابکار الافکار فی اصول‌الدین، قاهره: دارالکتب.
ابراهیمی، حسن (۱۳۸۸)، «بررسی تأویلات ابن‌عربی دربارة آیات خلود و جاودانگی عذاب در قرآن»، مطالعات عرفانی، ش 10.
ابن‌بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق) (۱۴۱۴ ق)، اعتقادات الامامیه، قم: کنگرة شیخ مفید.
ابن‌عربی، محی‌الدین (1410 ق)، رحمة من الرحمن فی تفسیرو اشارات القرآن، دمشق: مطبعه نصر.
ابن‌‌فارس، احمد (۱۴۰۴ ق)، معجم مقاییس اللغه، قم: مرکز الاعلام الاسلامی.
ابن‌‌قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر (۱۴۱۴ ق)، شفاء العلیل، بیروت: دارالجمیل.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴ ق)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر.
اعرابی، غلام‌حسین (1394)، «بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی‌های بهشت»، پژوهش دینی، ش 30.
انیس، ابراهیم (۱۴۰۸ ق)، المعجم الوسیط، تهران: مکتبه الثقافه الاسلامیه.
ایزوتسو، توشی‌هیکو (۱361)، خدا و انسان در قرآن، ترجمة احمد آرام، تهران: اسلامی.
ایزوتسو، توشی‌هیکو (1378)، مفاهیم اخلاقی در قرآن، ترجمة فریدون بدره‌ای، تهران: اسلامی.
بهبودی، محمدباقر (۱۳۶۹)، معانی القرآن، تهران: خانة آفتاب.
بیات، مرتضی و محمود صیدی (1398)، «نقد و تحلیل معناشناسانة واژة ˮخلود“ در قرآن کریم با تأکید بر دیدگاه معتزله و اشاعره»، پژوهش‌های ادبی ـ قرآنی، ش 6.
بی‌‌‌پرویش، مانفرد (۱۳۶۳)، زبان‌شناسی جدید، ترجمة محمدرضا باطنی، تهران: آگاه.
بی‌‌ناس، جان (1354)، تاریخ جامع ادیان، ترجمة علی‌اصغر حکمت، تهران: پیروز.
پالمر، فرانک (۱۳۷۴)، نگاهی تازه به معنی‌شناسی، ترجمة کورش صفوی، تهران: کتاب ماد.
ترمذی، محمد بن عیسی (بی‌تا)، سنن الترمذی (الجامع الصحیح)، تحقیق احمد محمد شاکر، بیروت: احیاء التراث العربی.
تفتازانی، سعدالدین مسعود بن عمر بن عبدالله (1322)، شرح المقاصد، قم: رضی.
توفیقی، حسین (1381)، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران: سمت.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۵)، تسنیم، قم: اسراء.
جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۴۱۰ ق)، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت: دار العلم.
جمشیدیان، نیره و سوسن آل رسول (1389)، «خلود و جاودانگی در بهشت و جهنم از منظر قرآن»، دین‌‌پژوهی و کتابشناسی قرآنی، ش 6.
حاجی شرفی، رضوان (1398)، «معناشناسی خلود در جهنم بر محور هم‌نشینی»، مطالعات ادبی متون اسلامی، ش 15.
حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین (۱۴۲۳ ق)، معادشناسی، مشهد: علامه طباطبایی.
حمیری، نشوان بن سعید (۱۴۲۰ ق)، شمس العلوم و دواءکلام العرب من الکلوم، بیروت: دارالفکر.
دهقانی، محمدحسین و محمدرضا بلانبان (۱۳۸۹)، «تحلیلی بر جاودانگی عذاب از دید ملاصدرا و تطبیق آن با آیات و روایات»، الهیات تطبیقی، ش 3.
رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر فخرالدین (۱۴۲۰ ق)، مفاتیح الغیب (تفسیر کبیر)، بیروت: احیاء التراث العربیة.
روبینز، آر. اچ. (1384)، تاریخ مختصر زبان‌شناسی، ترجمة علی‌محمد حق‌شناس، تهران: مرکز.
راغب اصفهانی، حسن بن محمد (۱۳۱۲ ق)، المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دارالعلم.
رشیدرضا، محمد (بی‌تا)، المنار، بیروت: دارالفکر.
زحیلی، وهبه بن مصطفی (۱۴۱۸ ق)، التفسیر المنیر، بیروت: دارالفکر.
زمخشری، محمود بن عمر (۱۴۱۷ ق)، الکشاف عن حقایق القرآن، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی.
سیاح، احمد (۱۳۶۵)، فرهنگ بزرگ جامع نوین، تهران: اسلامی.
سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن (۱۴۰۴ ق)، الدر المنثور فی تفسیر بالماثور، قم: آیة ‌الله مرعشی.
شعبری، حمیدرضا (1385)، مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت.
شلتوت، محمود (بی‌تا)، الاسلام العقیده والشریعه، مصر: دارالقلم.
صفوی، کورش (۱۳۸7)، از زبان‌شناسی به ادیبات، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (۱۴۰۳ ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
طریحی، فخرالدین محمد (۱۳۷۵)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی.
طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۵ ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: احیاء التراث العربیة.
طوسی، نصیرالدین محمد (بی‌تا)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم: منشورات شکوری.
عکاشه، محمود (1432 ق)، التحلیل اللغوی فی ضوء علم الدلاله، القاهره: دار النشر.
عیاشی، محمد بن مسعود (1380)، تفسیر العیاشی، تهران: المطبعة العلمیة.
فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ ق)، کتاب العین، قم: هجرت.
قائمی‌‌نیا، علی‌رضا (1389)، بیولوژی نص، تهران: فرهنگ و اندیشة اسلامی.
قرشی، علی‌اکبر (بی‌تا)، قاموس قرآن، تهران: علمی و فرهنگی.
قیصری رومی، محمد داوود (۱۳۷۵)، شرح فصوص الحکم، تهران: علمی و فرهنگی.
کاشانی، عبدالرزاق (۱۴۳۲ ق)، تأویلات القرآن الکریم (تفسیر ابن عربی)، بیروت: احیاء التراث العربیة.
کهن، راب. آ. (1350)، گنجینه‌ای از تلمود، ترجمة امیر فریدون گرگانی، تهران: زیبا.
مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت: احیاء التراث العربیة.
مختار عمر، احمد (1386)، معناشناسی، ترجمة سیدحسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
مشکور، محمدجواد (1377)، خلاصة ادیان در تاریخ دین‌داری، تهران: شرق.
مصطفوی، حسن (۱۴۱۶ ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: ایران.
مطیع، حسن (۱۳۸۷)، «خلود در عذاب با مروری بر دیدگاه صدرالمتألهین»، پژوهش اندیشة نوین دینی، ش ۱۵.
معلوف، لوییس (۱۳۸۰)، المنجد، ترجمة محمد بندر ریگی، تهران: ایران.
ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی (۱۳۶۵)، تفسیر القرآن الکریم، تحقیق محمد خواجوی، قم: بیدار.
ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی (۱۴۲۵ ق)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: احیاء التراث العربیة.
ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی (1420 ق)، الاسفار الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربیة.
ملایی سریش، صغری (1396)، معناشناسی توصیفی «خلود» در قرآن کریم، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، استاد راه‌نما فتحیه فتاحی‌زاده، دانشگاه الزهراء.
نجیمی، حسن‌علی (۱۳۹۲)، «بررسی عقلی و شواهد قرآنی، روایی بر اثبات مفهوم خلود در جهنم»، پژوهش‌نامة قرآن و حدیث، ش 17.
نکونام، محمدرضا (۱۳۸۶)، خلود در دوزخ، قم: نگین.
نصرتی، شعبان و هادی صادقی (1391)، «الگوی تفکر قرآنی براساس معناشناسی هم‌زمانی»، ذهن، ش 48.
وحیدی، شهاب‌الدین (1395)، «بررسی تطبیقی معاد در قرآن و عهدین»، کتاب قیم، ش 14.