نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم قرآن و حدیث . دانشکده الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه قم.قم.ایران

2 گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، قم ، ایران.

چکیده

انسجام قرآن، از مباحث مهم در میان مفسران علوم قرآن می باشد و پیوستگی های ممکن میان موضوعات قرآنی در شکل های گوناگون را بیان می کند. امین‌احسن‌اصلاحی، قرآن‌پژوه پاکستانی، نظریه نظام زوجی سوره‌ها را مطرح و کوچکترین واحد نظم قرآن را «سوره» تعیین کرده است، هر سوره یک مضمون محوری (عمود) دارد که کل سوره حول آن محور می چرخد. هدف از این تحقیق، بررسی و تحلیل نظریه انسجام قرآن امین‌ احسن‌ اصلاحی با رویکرد انتقادی است. نتایج تحقیق نشان می دهد که امین‌ احسن‌ اصلاحی در سه قسمت (عمود سوره، زوج سوره و گروه سوره) به بیان نظم قرآن مجید پرداخته است. همچنین با وجود تمام محاسن و مزایایى که درباره نظریه اصلاحى به دست آمد، برخى مواضع و نتایج مباحث ایشان محل بحث و تردید است. در واقع آنچه طرح کرده فرضیه اى بیش نیست و بر برخی موارد موجود در قران تطبیق نشده است. به علاوه نظم قرآن در سوره‌ها، جفت‌سوره‌ها و گروه سوره‌ها، چندان دقیق نیست یا دستکم در مواردى قابل تردید و اشکال است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the theory of Qur'an coherence by Amin Ahsan Islahi with a critical approach

نویسندگان [English]

  • seyyed reza moadab 1
  • moosa azarneyvand 2

1 Professor of Quran and Hadith Sciences. Faculty of Theology and Islamic Studies. Qom University, Qom, Iran

2 University of Qom

چکیده [English]

The coherence of the Qur'an is one of the most important topics among commentators on the sciences of the Qur'an and expresses the possible connections between Qur'anic subjects in various forms.Amina Ahsan Aslahi, a Pakistani Quran researcher, has proposed the theory of the system of pairs of suras and has determined the smallest unit of Quranic order as the surahEach surah has a central theme (vertical) around which the whole surah revolves. The purpose of this study is to study and analyze the theory of Qur'an coherence of Amina Ehsan Islahi with a critical approach.The results of the research show that Amina Ehsana Aslahi has expressed the order of the Qur'an in three parts (vertical of the surah, even couple, group of the surah). Also, in spite of all the advantages and benefits of reform theory, some of the positions and results of their discussions are questionable. In fact, what he has proposed is nothing more than hypotheses. In addition, the order of the Qur'an in surahs, pairs of surahs, and groups of surahs is not very precise, or at least in some cases it is doubtful.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Word: Amin Ahsan Islahi
  • Tadabbur-i-Qur'an
  • Coherence in the Qur'an
  • Surah pair
  • Surah Group
قرآن کریم
آقایی، سیدعلی (1386)، «انسجام قرآن؛ ره‌یافت ˮفراهى ـ اصلاحى“ در تفسیر»، پژوهش‌‌های قرآنی، ش 49 و 50.
آقایی، سیدعلی (1388)، «انسجام قرآن از نظریه تا عمل: مقایسة روش تفسیری فراهی ـ اصلاحی و حوی»، ماه‌نامة کتاب ماه دین، س 12، ش ۲۴ (پیاپی ۱۴۴).
أبو الأعلی السید بن محمد عنایة الله (2019)، «تدبر قرآن للشیخ أمین أحسن الإصلاحی (أول تفسیر کامل علی منهج الإمام الفراهی)»، مجلة الهند، ج 8، ش 4.
اصلاحی، امین احسن (1417 ق)، مبادی تدبر قرآن، لاهور: دار الاشاعة الاسلامیة.
اصلاحی، امین احسن (1430 ق)، تدبر القرآن، لاهور: دار الاشاعة الاسلامیة.
افتخار أحمد، الحافظ (1996 م)، الشیخ أمین أحسن الإصلاحی و منهجه فی تفسیره تدبرِ قرآن، رسالة مقدمة لنیل الکدتوراه فی الدراسات الإسلامیة، بنجاب: پاکستان.
افتخار احمد، الحافظ (2009)، «منهج الشیخ أمین أحسن الإصلاحی من التجاره اللغوی فی تفسیره تدبر قرآن»، مجلة القسم العربی، جامعة پنجاب، لاهور ـ پاکستان، ش 1.
بقاعی، ابراهیم بن عمر (1427ق)، نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور، محقق مهدی عبدالرزاق غالب، 8 ج، بیروت: دارالکتب العلمیۀ.
حری، ابوالفضل (1390)، «دربارة کتاب انسجام در قرآن: مطالعة مفهوم نظم در تدبر در قرآن اثر اصلاحی/ نگاشتة مستنصر میر»، ماه‌نامة کتاب ماه دین، س 14، ش ۴۳ (پیاپی ۱۶۳).
زرکشی، محمد بن عبدالله (1410 ق)، البرهان فی علوم القرآن، محقق یوسف عبدالرمان مرعشلی، جمال حمدی ذهبی، و ابراهیم عبدالله کردی، 4 ج، بیروت: دار المعرفة.
سبحانی، محمد عنایة الله أسد (2018)، «منهج الفراهی منهج علمیّ متمیّز»، ترجمة محمد أجمل، مجلة الهند فصلیة محکمه، المجلد 7، العددان 1-2.
طبرسی، فضل بن حسن (1412ق)، مجمع البیان، مصحح هاشم رسولی و فضل‌الله طباطبایی، 10 ج، بیروت: دارالمعرفۀ.
فخر رازی، محمد بن عمر (1374)، تفسیر کبیر: مفاتیح الغیب، ترجمة علی‌اصغر حلبی، تهران: اساطیر.
مراغی، احمد مصطفی (2006)، تفسیر مراغی، 10 ج، بیروت: دارالفکر.
 
Ghazali, Zainabul (2015), Contribution of Amin Ahsan Islahi to the Islamic Studies an Analytical and Critical Study. ‎
Mir, M. (1986), Coherence in the Qur’an: A Study of Islahi’s Concept of Nazm in Tadabbur-i Qur’an, Plainfield, American Trust Publication.
Rauf, Abdul (2009), “Life and Works of Mawlana Amin Ahsan Islahi (1904-1997)ˮ, Pakistan Journal of History & Culture, vol. 30, no. 1.
Roborgh, Herman (2006), A Critical Analysis of Amin Ahsan Islam's Approach to Understanding the Qur'an, Doctoral Dissertation, Aligarh Muslim University.