پژوهشی
بازتفسیر واژگان «فقر/ غنا» در قرآن کریم با تکیه بر زمینه‏های انسان‏شناختی ساخت مفهوم

احمد پاکتچی؛ محمد حسن شیرزاد؛ محمد حسین شیرزاد

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 25-48

چکیده
  واژگان «فقر» و «غنا» بارها در قرآن کریم در محور همنشینی کنار یکدیگر قرار گرفته و زوج معناییِ تکرارشونده‏ای را شکل داده‏اند. مرور بر آرای عالمان مسلمان نشان می‏دهد که آنان به ذکر معنای لغوی این واژگان بسنده کرده، اطلاع چندانی از زمینه‏های شکل‏گیری این مفاهیم در اختیار نداشته‏اند. این پژوهش می‏کوشد با بهره‏گیری ...  بیشتر

پژوهشی
نسبت گرایش تفسیری وجودگرایانه با سایر گرایش‌های تفسیری

احمد زارع زردینی؛ حمید حمیدیان؛ فخرالسادات علوی؛ مریم امینی

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 1-23

چکیده
  در دوره معاصر، مواجه با انبوهی از آثار تفسیری در مباحث وجودگرایانه از جمله انسان در متن زندگی، آزادی، انتخاب، مسئولیت، تفرد، اضطراب، معنای­زندگی و... دال بر شکل­گیری گفتمان وجودگرایی در تفسیر متون دینی است. در این مقاله پس از تحلیل­وبررسی، این رویکرد به مثابه یک گرایش جدید تفسیری معرفی شده­است. برای تبیین زوایای مختلف این گرایش، ...  بیشتر

پژوهشی
بررسی تحلیلی تحول تاریخی پژوهش‌های غربیان درباره تفسیر شیعه 1900 - 2016

شیوا تجار؛ اعظم پویازاده

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 49-72

چکیده
  نوشتار حاضر برآن است تا به بررسی وتحلیل وضعیت پژوهشهای غرب در حوزه تفسیر شیعه از قرآن در چهار دوره زمانی نیمه اول قرن بیستم ، نیمه دوم قرن بیستم ، دهه اول قرن بیست و یکم و دهه دوم آن تا دوره حاضر بپردازد. برای این منظوراز برخی کتاب­ها و منابع فهرست برای بدست آوردن آماری از این پژوهش­ها استفاده شده است. همچنین بامطالعه برخی از آثار ...  بیشتر

پژوهشی
تحلیل مشخصه‌های فهرستی سعدالسعود و کارکردهای آن در نسخه‌پژوهی

نصرت نیل ساز؛ فرزانه فهیم

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 73-95

چکیده
   فهرست­نویسی تاریخچه­ای کهن دارد که کارکردها و شیوه­های آن متناسب با اغراض گوناگون طی قرون متمادی تغییر کرده است. سعدالسعود، که فهرستی از کتابخانه­ی شخصی سید بن طاووس است ویژگی­های منحصر به­فرد و متفاوتی با سایر فهارس متعارف و موجود اسلامی دارد. تقارن نگارش این کتاب با دوران حمله­ی مغول که بسیاری از منابع ارزشمند فرهنگ ...  بیشتر

پژوهشی
گرایش‌های تفسیری شیعه در عصر امام باقر(ع): پیجویی دو گفتمان «ظاهر/باطن» و «تنزیل/تأویل»

سید محمد هادی گرامی

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 97-128

چکیده
  پژوهش‌های مربوط به اندیشه‌های تفسیری و تاریخ تفسیر یکی از حوزه‌های شناخته شده در مطالعات قرآنی و تفسیری است و کارهای زیادی در این خصوص انجام شده است. با این حال تاکنون پژوهش مستقلی درباره جریان‌ها و گرایش‌های تفسیری در دوره تشیع نخستین براساس یک رویکرد عمیق تاریخی صورت نگرفته است. این بررسی هنگامی مهم‌تر می‌شود که ـ براساس یک ...  بیشتر

پژوهشی
گونه های سکوت گفتمانی در قصه مریم (س)

مرضیه محصص؛ فاطمه اکبری زاده

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 129-147

چکیده
  قرآن کریم مجموعه‌ای از لایه‌های معنایی متعدد است. این ویژگی، زمینه را برای به‌کارگیری مکاتب گوناگون زبانی در مطالعات قرآنی فراهم می‌سازد. بهره‌گیری از ابزارها و دانش‌های جدید معرفتی و زبانی نوعی تدبر روشمند در آیات و مصادیق آن است. سکوت، عنصری معنادار در کلام است و همچون بخشی از زبان، نقش مهمی در انتقال پیام و تاثیر­گذاری بر ...  بیشتر