پژوهشی
زهره اخوان مقدم؛ زهرا بشارتی؛ زهرا قطبی
چکیده
از جمله چالش‌ها در ترجمه‌ی عبارات بلیغ قرآن به سایر زبان‌ها، قالب تحت‌الفظی است. گاه عنایت به این سبک از ترجمه در عبارات بلیغ سبب دور شدن از مراد الهی می‌گردد. اسلوب «ما أَدراکَ ما...» یکی از اسالیب بلیغی است که مترجمان در رسایی مراد الهی آن به سایر زبان‌ها دچار چالش شده‌اند. این عبارت نیمه انجماد شده، دارای بار معنایی خاصی ...
بیشتر
از جمله چالش‌ها در ترجمه‌ی عبارات بلیغ قرآن به سایر زبان‌ها، قالب تحت‌الفظی است. گاه عنایت به این سبک از ترجمه در عبارات بلیغ سبب دور شدن از مراد الهی می‌گردد. اسلوب «ما أَدراکَ ما...» یکی از اسالیب بلیغی است که مترجمان در رسایی مراد الهی آن به سایر زبان‌ها دچار چالش شده‌اند. این عبارت نیمه انجماد شده، دارای بار معنایی خاصی است که توجه صرف به معنای تحت‌الفظی آن سبب مغفول ماندن سایر ابعاد این نوع گویش می‌گردد. پژوهش حاضر به روش تحلیلی- توصیفی با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی 45 ترجمه قرآن از قرن سه تا عصر معاصر پرداختهاست و برآن است که به برگزیدهترین حالت وفادار مراد الهی در ترجمه عبارت «ما أَدراکَ ما» دستیابد. نتایج نشان میدهد گویاترین ترجمه «چه چیز تو را آگاه کرد که .... چیست» است که میتوان آن را ترجمه ارتباطی قرآن دانست. برخی مترجمان ترجمه وفادار به مراد الهی را حفظ نمودند اما بیشتر ایشان از حیث صرفی نحوی و توجه به یکپارچه بودن این اسلوب بلیغ و ... به خطا رفتهاند و سبب نارسایی پیام الهی در ترجمه‌ی این اسلوب برای مخاطبان شده‌اند.
پژوهشی
اشکان جوانمرد؛ سیدرضا مؤدب
چکیده
حضرت مریم(س)، از زمره پاکان و برگزیدگان خاص الهی است که قرآن کریم، ایشان را به عنوان اسوه و مثل اهل ایمان معرفی نموده است. توجه و بررسی بیشتر مقامات و منزلتهای کم‌نظیری که در آیات قرآنی برای آن بزرگوار ترسیم شده است شناخت بیشتر ایشان و کشف دلایل این اسوه بودن را روشنتر می‌سازد . در همین راستا هدف اصلی این پژوهش بررسی تفصیلی مقامات ...
بیشتر
حضرت مریم(س)، از زمره پاکان و برگزیدگان خاص الهی است که قرآن کریم، ایشان را به عنوان اسوه و مثل اهل ایمان معرفی نموده است. توجه و بررسی بیشتر مقامات و منزلتهای کم‌نظیری که در آیات قرآنی برای آن بزرگوار ترسیم شده است شناخت بیشتر ایشان و کشف دلایل این اسوه بودن را روشنتر می‌سازد . در همین راستا هدف اصلی این پژوهش بررسی تفصیلی مقامات و منزلتهای بیان شده برای آنحضرت در کلام الهی میباشد.این پژوهش به روش تحلیلی - تطبیقی انجام شده و در متن آن، به آرا و نظرات اندیشمندان برجسته قرآنی- مخصوصاً صاحبان تفاسیر تسنیم و المیزان - توجه شده است. در نگاهی کلی، مجموعه مقامات و منزلتهای ترسیم شده برای حضرت مریم در آیات قرآنی از این قرار است: مقام اصطفای حضرت مریم؛ مقام اسوهگی و الگو بودن آنحضرت؛ مقام عبودیت تام ؛ مقام طهارت و عصمت؛ مقام رضا و تسلیم در برابر بلایا؛ منزلت محدّثه بودن آنحضرت؛ منزلت پرورش یافتگی تحت عنایت الهی؛ منزلت مرزوقیت از خوان ربوبی؛ منزلت مصدِّق بودن و نهایتاً منزلت طیب ولادت و برگزیدگی مطلق . این گستردگی مقامات و منزلتها برای چنین شخصیتی الهی، ناشی از «سعه وجودی»، «جامعیّت شخصیّتی» و «کرامات والای» آن بانوی الهی بوده است.
پژوهشی
حامد جوکار؛ مجید هادوی؛ احمد جمالی گندمانی؛ مرتضی سلمانی ماهینی
چکیده
سنجش دین داری به عنوان یکی از مباحث مهم جامعه‌شناسی دین، می‌تواند کمک زیادی به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بخصوص در جوامع دینی کند. به علاوه سنجش درست و علمی میزان دین‌داری می‌تواند انگاره‌های گوناگون در خصوص جایگاه دین و عملکرد دینی حاکمیت در کشور را اصلاح نماید. میزان خواندن قرآن و توجه به معنای آیات و ترجمه آنها به عنوان یکی ...
بیشتر
سنجش دین داری به عنوان یکی از مباحث مهم جامعه‌شناسی دین، می‌تواند کمک زیادی به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بخصوص در جوامع دینی کند. به علاوه سنجش درست و علمی میزان دین‌داری می‌تواند انگاره‌های گوناگون در خصوص جایگاه دین و عملکرد دینی حاکمیت در کشور را اصلاح نماید. میزان خواندن قرآن و توجه به معنای آیات و ترجمه آنها به عنوان یکی از نمودهای مهم و قابل سنجش و اندازهگیری رفتار دینی در سطح جامعه اسلامی، یکی از شاخصهایی است که علاوه بر نشان دادن وضعیت دینی، میزان موفقیت سیاستها و برنامههای این حوزه را نیز روشن میکند. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق آمیخته و نیز بکار گیری روش پیمایش در سطح ملی، کوشش شده شاخص‌‌های توسعه فرهنگ قرآنی در کشور به دقت بررسی و سنجیده شود. حجم نمونه برابر 1500نفر بوده است که به تفکیک جنس، مذهب، محل سکونت، سطح تحصیللات و سن نمونه گیری شده‌اند. از بررسی داده‌‌های به دستآمده پژوهش، این نتایج به دست آمده است: ارتباط معنا داری میان جنسیت و میزان قرآن خواند افراد وجود دارد. ارتباط مستقیمی میان سطح تحصیلات و قرآن خواندن روزانه و درک معنای آیات وجود دارد. ارتباط معناداری میان مذهب و میزان قرآن خواندن افراد به چشم میخورد.
پژوهشی
محمد رضا شاهرودی؛ محمدتقی کبریت‌چی
چکیده
آیات قرآن کریم، به‌دنبال اسباب نزول خود، و هر دسته برای مخاطبان خاصی پدید آمده است؛ ازاین‌رو لازم است کشف دلالت آیات بر معنا، براساس فضای نزول و خطاب، و درنظرگرفتن گونه‌های مختلف مخاطبان انجام پذیرد. برای این منظور، مقاله‌ی حاضر با بهره‌گیری از آموزه‌های «معناشناسی کاربردی» و رویکرد «دلالت زبانی» سازوکار خطاب و دلالت ...
بیشتر
آیات قرآن کریم، به‌دنبال اسباب نزول خود، و هر دسته برای مخاطبان خاصی پدید آمده است؛ ازاین‌رو لازم است کشف دلالت آیات بر معنا، براساس فضای نزول و خطاب، و درنظرگرفتن گونه‌های مختلف مخاطبان انجام پذیرد. برای این منظور، مقاله‌ی حاضر با بهره‌گیری از آموزه‌های «معناشناسی کاربردی» و رویکرد «دلالت زبانی» سازوکار خطاب و دلالت را در قرآن مجید مطالعه میکند. برایناساس، در راستای فهم یک بستهی وحیانی و خطاب قرآنی، گذشته از «آیات قرآن» و «فضای خطاب»، شایسته است اسبابی چون: «متکلم»، «خطیب» و «مخاطبان» آن را در فضای نزول نیز در نظر گرفت و به بررسی نقش مخاطبانِ «خاص» و «عام» در درک معنای آیات پرداخت. مقاله‌ی حاضر نشان میدهد که هم آیات قرآن دارای مراتب و سطوح معنایی است و هم مخاطبان قرآن گونه‌های مختلفی را شامل میشوند؛ بهدیگرسخن آیات گوناگون قرآن، هریک درخور فهم دستهای از مخاطبان خود فراهم آمده است؛ لذا همگان جز «عالمان راستین قرآن»، قادر به ادراک معنای مشخص تمام آیات قرآن نیستند. سرانجام از این رهگذر لزوم رجوع به «عالمان قرآن»، یعنی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و اهلبیت علیهمالسلام، برای مخاطبان خاص و عام قرآن نیز اثبات می‌گردد.
پژوهشی
محمود مکوند؛ امیرحسین فلاح پور
چکیده
قرآن کریم در آیات 30 تا 33 سوره ص، داستان سلیمان(ع) و اسبان را یاد کرده است. تفسیر این آیات و تبیین پیوند معنایی میان آنها و نیز نسبت کنش‌های داستان با کنشگر داستان، سلیمان(ع)، مفسران را با چالش‌هایی مواجه کرده است. در پژوهش حاضر، برای تبیین این داستان و فهم آموزه تربیتی مرکزی آن، مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی، خوانش بینامتنی در سه سطح، متون ...
بیشتر
قرآن کریم در آیات 30 تا 33 سوره ص، داستان سلیمان(ع) و اسبان را یاد کرده است. تفسیر این آیات و تبیین پیوند معنایی میان آنها و نیز نسبت کنش‌های داستان با کنشگر داستان، سلیمان(ع)، مفسران را با چالش‌هایی مواجه کرده است. در پژوهش حاضر، برای تبیین این داستان و فهم آموزه تربیتی مرکزی آن، مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی، خوانش بینامتنی در سه سطح، متون دینی یهود - مشتمل بر عهد عتیق، میشنا و مدراش- ، اشعار پیش از اسلام و قرآن انجام گرفته است. بنابر یافتههای پژوهش حاضر، در این داستان، آموزه توحید مورد تاکید قرار گرفته است. سلیمان(ع) به مثابه قهرمان داستان، با دیدن اسبان اصیل و نژاده که جنگافزاری نیرومند در عهد باستان، به شمار میآمدند، برای لحظاتی کوتاه، قدرت اسبان را مستقل از اراده الهی پنداشته و آنها را به خودی خود کارگر و موثر دانسته است. تلقی اسبان به مثابه منشا مستقل قدرت، سبب دلباختگی وی به آنها و به تَبَع غفلت از یاد پروردگار میشود. بنابر نتایج این پژوهش، کنش سلیمان برای آزاد کردن جان خویش از این دلمشغولی، انفاق از اموال محبوب یعنی اسبان است.
پژوهشی
ساجده نبئی؛ نصرت نیل ساز؛ سهیلا جلالی کندری
چکیده
داستان ابراهیم(ع) از جمله داستان‌های چند‌نسخه‌ای قرآن است که در سوره‌های متعدّد مکّی و مدنی روایت شده است. از آنجا‌که ابراهیم(ع) بنیان‌گذار ادیان توحیدی و نیای یکتا‌پرستان است، شخصیّت او در قرآن کریم و در کتاب مقدّس، مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. نقطه اتّکای پژوهش حاضر مقایسه نسخه مکّی و مدنی گزارش قرآن کریم از ...
بیشتر
داستان ابراهیم(ع) از جمله داستان‌های چند‌نسخه‌ای قرآن است که در سوره‌های متعدّد مکّی و مدنی روایت شده است. از آنجا‌که ابراهیم(ع) بنیان‌گذار ادیان توحیدی و نیای یکتا‌پرستان است، شخصیّت او در قرآن کریم و در کتاب مقدّس، مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. نقطه اتّکای پژوهش حاضر مقایسه نسخه مکّی و مدنی گزارش قرآن کریم از داستان ابراهیم(ع) و خانواده اوست. نتیجهای که این مقایسه به دست میدهد آن است که برخی پیرفتهای این داستان به سوره‌های مکّی و برخی به سوره‌های مدنی مختصّ است. برخی نیز میان میان این دو دسته سوره مشترک است و تنها تفاوتی در پیرنگ آنها وجود دارد. تفاوت پیرفتهای سوره‌های مکّی و مدنی در بیشتر موارد با فضای نزول این دو دسته سوره و فضای حاکم بر دو شهر مکّه و مدینه پیوند مییابد. البته نقش مخاطب را نیز نمیتوان انکار کرد. غلبه پدیده شرک بر فضای اجتماعی مکّه و همچنین فزونی مخاطبان مشرک بر مخاطبان مؤمن، روایت آن دسته از پیرفتهایی را میطلبد که از مبارزه ابراهیم(ع) با مظاهر شرک حکایت میکند.
