پژوهشی
تحلیل گفتمان انتقادی سوره بروج از منظر نورمن فیرکلاف

محمد نبی احمدی؛ فرشته یزدانی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1400، صفحه 3-23

https://doi.org/10.22034/isqs.2021.6329

چکیده
  تحلیل گفتمان انتقادی یکی از برجسته‌ترین نظریات معاصر زبانی است. این پدیده زبانی، ارتباط میان کارکرد زبان و بافت‏های اجتماعی وسیاسی بکار رفته در بستر آن را باز می‏ کاود. رویکرد گفتمان انتقادی روش‌هایی را بررسی می‌نماید که از آن طریق، زبان در ارتباطی دو طرفه از یک سو سبب ایجاد روابط اجتماعی گردیده و از سویی دیگر خود نیز در بستر ...  بیشتر

پژوهشی
نسبتِ گفتمانی قرآن و نهج البلاغه در ارتباط با جنسیت

قاسم درزی؛ زهرا بشارتی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1400، صفحه 25-54

https://doi.org/10.22034/isqs.2021.32940.1641

چکیده
  نگاهی کل‌نگر و سیستمی، یکی از جدیدترین روی‌آوردها در شناسایی و استخراج ساختارها و گفتمان‌های حاکم بر متون می‌باشد. استخراج ساختارها و گفتمان‌های مرتبط با جنسیت در قرآن و نهج‌البلاغه برهمین نگاه‌ کل‌نگر و سیستمی مبتنی است. دو گفتمان اساسی را در این ارتباط می‌توان مشاهده کرد: گفتمان مردانه و گفتمان تساوی‌طلبانه-زنانه. با وجودیکه ...  بیشتر

پژوهشی
گستره مکلّفان امر به معروف در آیه 104 سوره آل عمران (تحلیل ساختار متن)

عباس رحیملو؛ سیدمحمود طیب حسینی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1400، صفحه 55-79

https://doi.org/10.22034/isqs.2021.34539.1691

چکیده
  یکی از آیات چالش‌برانگیز اجتماعی قرآن که مفسران و فقیهان همواره در فهم آن، دچار اختلاف شده‌اند، آیه 104 سوره آل عمران است. دیدگاه‌های ایشان در دو دسته کلی جای دارد: 1) وجوب همگانی امر به معروف بر افراد جامعه؛ 2) وجوب انحصاری امر به معروف بر گروهی در جامعه. قرآن‌پژوهان گفته‌اند علت این دو دیدگاه متعارض، دو برداشت مختلف از واژه «مِن» ...  بیشتر

پژوهشی
رکوعات قرآنی؛ از پیشینه تاریخی تا کاربست‌ها در فرهنگ اسلامی

میثم صادقی تورانپشتی؛ یحیی میرحسینی؛ احمد زارع زردینی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1400، صفحه 81-102

https://doi.org/10.22034/isqs.2021.34422.1688

چکیده
  یکی از تقسیمات متن قرآن در کنار آیه، سوره، حزب و جزء، «رکوع» نام دارد؛ مجموعه‌ای از آیات که در ‌موضوع و ‌معنا، قرابت بسیاری دارند و برخلاف غالب تقسیمات قرآنی، تعداد حروف و کلمات در تعیین دامنه‌اش دخالتی ندارد. رکوع با توجه به اهمیت شایان توجهی که در امر قرائت و تفسیر دارد، اما کمتر از دیگر همتایان خود مورد توجه بوده است. قدیم‌ترین ...  بیشتر

پژوهشی
وجوه قرآنی واژه "حق" درمورد نظام آفرینش

کاظم خواجوی؛ علی غضنفری

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1400، صفحه 103-121

https://doi.org/10.22034/isqs.2021.33774.1666

چکیده
  وجوه معنایی یک کلمه در قرآن کریم، برای فهم مقاصد آن مهم است. محققین مختلفی در این زمینه تحقیق کرده‌ و تألیفاتی نگاشته‌اند و امروزه این مبحث در میان مباحث علوم قرآن جای گرفته است. نگریستن و بررسی آیات قرآن کریم آنجا که از "حق" سخن می‌گوید، نشان می‌دهد قرآن کریم برخی مفاهیم را حق یا همراه با حق دانسته که یکی از این مفاهیم "جهان آفرینش" ...  بیشتر

پژوهشی
رویکردی ریشه‌شناختی به واژۀ قرآنی «ضرب»

فتحیه فتاحی زاده؛ ناهید حسین نتاج؛ سارا طاهری

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1400، صفحه 123-153

https://doi.org/10.22034/isqs.2021.5761

چکیده
  ریشۀ «ضرب» که در مجموع 58 مرتبه در قرآن کریم بکار رفته از جمله واژه‌های پیچیده در زبان عربی است که به زعم برخی از قدیمی‌ترین کتب لغت‌نویسان عرب برای جمیع اعمال بکار می‌رود. از راه‌های رسیدن به فهم صحیح، ‌جامع و روشمند‌ یک واژه، انجام بررسی‌های لغوی و ریشه‌شناسی آن است. بدین منظور در این پژوهش معانی ضرب از کهن‌ترین زبان‌های ...  بیشتر